KIRMIZI KALE (1638 – 1648 Hindistan)



Yeni Delhi şehrinin kuzeydoğusundaki bölgede (Eski Delhi diye de bilinir), Chandni Chowk un yakınındadır.



Kırmızı Kale, ya da Lal Qila'nın adı, duvarlarını inşa etmede kullanılan kırmızı kum taşından geliyor. Ancak içerideki saraylar ve kabul salonları değerli malzemelerden yapılmış. Kale 1638 – 1648 yılları arasında Moğol İmparatoru Şah Jehan’ın zenginliğini kutlama adına yapıldığı için, inşasında mermer, gümüş ve altın gibi mücevherler müsrifçe kullanılmış.

Bekleneceği üzere, bu zenginliğin büyük kısmı yıllar içerisinde kaybolmuş ve bazı orijinal binalar yıkılmış. Yine de geride kalanlar, Moğol İmparatorluğu'nun doruk noktasında olduğu zamanlar ne kadar güçlü olduğuna dair ipuçları veriyor.

Şah Jehan, anısına Taç Mahal'i yaptırdığı karısının ölümünden sonra, imparatorluğun başkentini Agra'dan Delhi'ye ya da başlı başına bir kraliyet şehri olan Kırmızı Kale'yi yaptırdığı Shahjehanabad adlı yeni şehre aldırmak istedi. Moğol saraylarının standart unsurları, Diwan-i-am ve Diwan-i-khas adlarını taşıyan iki kabul salonuydu. İlkinde, halkla imparator bir araya gelir, ikincisinde ise özel toplantılar yapılırdı. Bugün her ikisi de Kırmızı Kale'de görülebilir. Diwan-i-am, sütun kaidesi üzerinde yükselen ve üç tarafı avluya açılan geniş bir salon. Burada kalabalıklar buluşur ve imparator halkın dileklerini dinlerdi. Diwan-i-am ve Diwan-i-khas'ta ise imparator, memurları ve yabancı elçilerle görüşmeler yapardı. Geçmişte buranın kendine ait geniş bir avlusu, mermer kaldırımları ve gümüşten tavanı vardı. Şah Jehan, Diwan-i-khas'a yapımı tam 7 yıl süren kovalar dolusu mücevherle bezeli özel ünlü 'tavuskuşu tahtı'nı koydurtmuştu. Taht 1739'da Pers'e taşındı ancak Diwan-i-khas'taki bir belgede, Şah Jehan'ın burasıyla ilgili görüşleri şöyle yer almıştı: "Dünya üzerinde bir cennet varsa; o budur." Geçmişte, Kırmızı Kale'nin içinde 6 kraliyet sarayı (mahal) vardı. Mümtaz Mahal bugün bir müze. Bir diğer sarayın adı, Rang Mahal (boyalı yer). Ancak Rang Mahal'in gümüş tavanı, aynı boyası gibi uzun zaman önce yok oldu. Khas Mahal'de ise imparatora özel üç oda, yemek odaları, uyumak ve ibadet etmek için odalar yer alıyor. Şah Jahen'ın oğlu ve varisi Aurangzeb, kalenin içine nefis Moti Masjid'i (İnci Camii) yaptırdı. Cami ile avlusu küçük olsa da, geniş bir izlenim veriyor. Beyaz mermerden binanın içindeki siyah mermer mozaikler çok etkileyici bir görünüm yaratıyor. Lahore Kapısı'ndan kaleye giden pasaj boyunca dizilen dükkanlar bugün de görülebilir. Kraliyet banyoları da muhafaza edilmiş ancak 1857'deki Hint İsyanı'ndan sonra, kalenin büyük kısmı askeri barakalara yer açmak için yıkılmış. 19. yüzyılın ünlü yazar ve mimarlarından James Fergusson yıkımı, "Kasıtlı bir gereksiz Vandalizm" diye nitelendirmişti.