Fizikte ölçümü yapılan başlıca iki büyüklük vardır.

Bunlar ;

– Skaler büyüklükler
– Vektörel büyüklüklerdir

Skaler Büyüklükler : Sayı ve birim kullanılarak belirtilebilen büyüklüklere skaler büyüklük denir. Örneğin 2 kg, 20 m, 13 sa gibi büyüklükler skaler büyüklüklerdir.

İş, güç, enerji, elektrik yükü, elektriksel potansiyel, elektriksel potansiyel enerji, zaman, ısı, sıcaklık, kütle, hacim,yol, sürat, basınç vb fiziksel büyüklüklerin yönü ve doğrultusu yoktur.

Bu büyüklüklerin sayısal değeri ile birimi verildiği zaman büyüklük hakkında yeterli bilgiye sahip oluruz. Bu tur büyüklükler skaler büyüklüklerdir.

Vektörel Büyüklükler : Büyüklüğü, başlangıç noktası, yönü ve doğrultusu olan büyüklüklere vektörel büyüklük denir.

Örnek :


vektörel büyüklükler


Vektörler yönlü büyüklükler oldukları için oklarla gösterilir.

F : Fiziksel büyüklüğün vektör olduğunu üzerine konan ok tanımlar.


O : Vektörün başlangıç noktasıdır.

D : Vektörün bitiş noktasıdır.

|OD| : Vektörün büyüklüğüdür.

[AB : vektörün yönünü (O’dan D’ye doğru) gösterir.

d : Vektörün doğrultusunu gösterir.

Doğrultu ve yön farklı iki kavramdır. Bir vektörün tanımlanabilmesi için her ikisininde belirtilmesi gerekir.

Yön belirtmek için kullanılan yönlü doğru parçalarına vektör denir. Ağırlık, hız, kuvvet, ivme, yer değiştirme, konum, Akım, Elektrik alan, momentum , moment(tork) gibi fiziksel büyüklükler vektörel büyüklüklerdir. Bu tur büyüklükler yalnız sayı ve birimle ifade edilemez.

90 km/h hızla giden bir otomobil denildiği zaman, otomobilin hareketi tam olarak tanımlanmamıştır. Otomobilin hangi yönde gittiği sorusu akla gelmektedir. Örneğin Ankara’dan İstanbul’a doğru 90 km/h hızla harekete geçen otomobil denildiğinde hareket tam olarak ifade edilmiş olur.




Alıntı