Windows XP



Windows XP (kodadı : Neptune,Whistler ), Microsoft'un kişisel bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen altıncı ara sürümüdür. 25 Ekim 2001 tarihinde piyasaya sürülmüştür. XP adı eXPerience (Türkçe: deneyim) kelimesinden gelir. Genişletilmiş resmi destek 8 Nisan 2014'te bitmiştir.





Çekirdek

Windows XP, daha önceki Windows sürümlerinden farklı olarak tamamen 32 bitlik Windows NT ve Windows 2000 çekirdekleri (kernel) üzerine kuruldu. Bu çekirdek sistem 16 veya 32 bitlik uygulamaları çalıştırabiliyor, mavi ekran hatalarını azaltıp CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunun kullanımını diğer sürümlere oranla azaltıyordu.



Korsan kullanım

Windows XP piyasaya sürülmeden önce korsana karşı çok güçlü önlemler alındı. Ürün etkinleştirme ile kullanıcıların yükledikleri ürünü en geç 30 gün içerisinde şirket ile iletişime geçip etkinleştirme kodunu sisteme tanıtmaları gereklidir.
2006 yılından itibaren, artan korsan Windows XP kullanımına engel olmak amacıyla Microsoft, Windows Genuine Advantage adlı bir yazılımı yürürlüğe sokmuştur. Buna karşın insanlar yine de korsan kullanmanın yollarını bulmuşlardır. Öte yandan korsan XP'lerin çoğunda antivirüslerce silinmeyen ve açığı Microsoft tarafından kapanmayan bir RPC açığı vardır ki bu da korsan Windows'ları tamamiyle dışarıdan müdahalelere açık hale getirir. (Internet bağlantısını sonlandırmak için Görev Yöneticisi'nden Network Service Adı altında çalışan Svchost.exe'leri sonlandırmaya çalıştığınızda 60 saniyelik bilgisayarı kapatma sayacı devreye girer).



Sürücü Veritabanı

Windows XP'nin önemli özelliklerinden biri ise geniş bir sürücü veritabanına sahip olmasıydı. Böylelikle kullanıcıların yeni aldıkları bir donanımı sadece bilgisayara takarak anında kullanabileceği iddia ediliyordu. Her ne kadar çoğu temel donanım (CD sürücü ve USB bellek gibi) için bu geçerli olsa da, zaman içerisinde genişleyen örnek yelpazesi içerisinde, özellikle sayısal kamera, yazıcı, usb modem, ve MP3 oynatıcıları için haricî sürücü kullanmak zorunluluk hâlini almıştır. Windows XP, ayrıca sürücülerini internetten (Windows Update'i kullanarak) kendi kendine indirme ve güncelleme kabiliyetine de sahiptir.



Genel özellikler

Clear Type

Windows XP, özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir.



Uzak bağlantı

Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu. Bu özellik Vistada Terminal Services adıyla bulunmaktadır.



Hızlı kullanıcı değişimi

XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin oturumuna geçiş yapılabilmektedir. Windows + L tuş kombinasyonuyla.



Internet Explorer 6

6. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.



Hizmet Paketleri

SP1

2002 yılında Windows XP'nin eksiklerini gidermek amacıyla bir hizmet paketi (Service Pack) yayınlandı ve USB 2.0 desteği ve yeni Windows Messenger sürümü gibi özellikler XP'ye eklenmiş oldu.
SP2

Virüsler, parazitler ve saldırganlara karşı daha iyi korunabilmesi için Windows XP'ye daha etkili güvenlik teknolojileri sağlamaktadır. 6 Ağustos 2004'te yayınlanan SP2, güçlü bir güvenlik alt yapısının yanında, Windows XP'nin güvenlik yapılandırması seçeneklerini de güçlendirmiştir ve güvenlik ile ilgili kararlar alan kullanıcılara yardımcı olmak üzere güvenlik ile ilgili daha ayrıntılı bilgiler sağlar.
Bulunan güvenlik açıklarının yamalanmasının yanı sıra; Windows Güvenlik Merkezi isimli bir uygulama da eklendi. Bu yazılımla, antivirüs yazılımı, güvenlik duvarı kullanımı ve otomatik güncelleştirmelerin etkin olup olmadığı kullanıcıya bildirilerek yazılımın güvenliği arttırılmaya çalışıldı. Ayrıca, işletim sisteminizin düzenli çalışması ve Service Pack 2 yüklenmeden önceki eksik veya bozuk dosyalarıda yeniden yükler ve düzeltir.
SP3

28 Nisan 2008'de 3. hizmet pakedi kullanıcılara sunuldu.[2]



Windows XP'nin gelişimi

Microsoft, Windows XP'nin satışını 30 Haziran 2008 tarihinden itibaren durdurdu; fakat kısa bir süre için netbook'larda Windows XP yüklü geldi Windows XP Service Pack 2'e verilen destek, 13 Temmuz 2010 tarihinde bitti, 8 Nisan 2014 tarihinde Windows XP Service Pack 3'e verilen destek sona erdi.
Windows Whistler

Windows Whistler projesi 1999 yılında başlayan " Neptune " Windows NT tabanlı genel tüketici kullanımı için güncelleştirilmiş bir sürüm olarak geliştirilmeye başlanmıştı.Ancak, Ocak 2000'de ,proje iptal edildi ve Whistler projesine başlandı. Windows Whistler , Windows NT'nin güvenilirliği ve sağlamlığı üzerine kuruldu ve MS-DOS tabanlı sürümlerden daha gelişmiş oldu.Microsoft Whistler'in arayüzünü geliştirdikçe Windows XP'ye benzemeye başladı.Microsoft daha sonra Whistler'e Windows Me'nin gelişmiş özelliklerini ekledi (Sistem geri yükleme, Yardım ve Destek,İnternet oyunları...)Microsoft MS-DOS tabanlı Windows'lara destek vermek istemediği için, Windows Me'nin yeniliklerini Whistler're aktardı.Bu özellikler Windows XP'de mevcuttur. Bu yüzden Windows XP Windows Me'nin NT tabanlı sürümüdür.Daha sonra Whistler tam geliştiğinde adı Windows XP'ye çevrildi ve 25 Ekim 2001'de Windows XP tanıtıldı.



Windows XP'ye Yönelik Eleştiriler

Windows XP işletim sistemi 2001 yılında satışa sunulduğu andan itibaren oldukça iyi satış rakamları elde etti. Bu yüzden 3 adet büyük güncelleme yapılmıştır. Bunlara kısaca SP1, SP2 ve SP3 (SP: Service Pack) güncelleme paketleri denilir. Windows XP ilk çıktığı zamanlar yenilikçi ve yenilemez göründüyse de, zamanla sisteme yönelik tehditler artmıştır. Virüsler ve casus programlar bunların başını çeker. Son güncellemelere rağmen hala açıkları bulunmaktadır. Windows XP kullanan çoğu kullanıcı (özellikle bireysel-ev kullanıcıları) kurulum ve kullanıma başladıktan 8-12 ay sonra sistemin yavaşlaması sebebiyle format atılması gerektiğini eleştiriyor olsa da, bu eleştirinin sebebi aslen kullanıcı hatalarından kaynaklanmaktadır. Öyle ki, düzgün yapılandırılmış, gerekli güvenlik yazılımları yüklenmiş ve kullanım amacı belli olan Windows XP yüklü bir bilgisayar yıllarca formatlama ihtiyacı olmadan kullanılabilir. Microsoft; Windows Vista'yı çıkarmasına rağmen Windows XP'yi tahtından edememiştir. Fakat Windows 7 ve Windows 8.1 ile artık XP'yi yavaşça pazardan itmeye başlamıştır.Ocak 2015 verilerine göre dünyada kullanımı %18.93'dür.



Ek Paketler

Windows XP için Microsoft Plus

Windows XP için pazarlanan eğlence ve müzik paketidir. 25 Ekim 2001 tarihinde Windows XP işletim sistemi ile birlikte piyasaya sunuldu. Önceki Plus sürümleri gibi masaüstü temaları, ekran koruyucular, oyunlar ve yardımcı programlar vardır.
Plus! for Windows XP

Windows XP Professional ve Home Edition için çıkmıştır.Bu sürümde bu özellik ve uygulamalar vardır :
  • Plus! Temaları(Akvaryum, Doğa, da Vinci ve Uzay)
  • Plus! Ekran koruyucuları(Akvarum, Doğa, da Vinci ve uzay, Robot Sirki, Sand Pendulum, Mercury Pool ve Plus! Resimlerim)
  • Plus! Windows Media Player Ses kontrol
  • Plus! Kişisel DJ
  • Plus! MP3 Dönüştürücü
  • Plus! CD Kapağı yapıcı
  • Plus! Hoparlör Geliştirme
  • Plus! Windows Media Player için görsel öğeler (Oddworld: Munch's Odyssee, Maxx's Kingdom and Plus! Undersea Wonders)
  • Plus! Windows Media Player Dış Görünümleri
  • Plus! Hyperbowl
  • Plus! Russian Square
  • Plus! Labyrinth
Microsoft Plus! Digital Media Edition

Dijital media resim ve video uygulamaları sunulmuştur. 7 Ocak 2003'te piyasaya sürülmüştür. Plus Digital Media Edition bunları içerir :
  • Plus! Photo Story 2
  • Plus! Party Mode
  • Plus! Analog Recorder
  • Plus! CD Label Maker
  • Plus! Dancer
  • Plus! Audio Converter
  • Plus! Effects and Transitions for Windows Movie Maker 2
  • Plus! Alarm Clock
  • Plus! Sleep Timer
  • Plus! Skins for Windows Media Player 9 Series
  • Plus! Sync & Go for Pocket PC
Windows XP Media Center Edition 2005 bu özelliklerin hepsini içerir.
Microsoft Plus! SuperPack for Windows XP

Microsoft Plus! for Windows XP ve Microsoft Plus! Digital Media Edition'un özelliklerinin hepsini içerir.