Prometyum ya da kısaltılmış hali ile Pm, 61 atom numarasına ve 145 atom ağırlığına sahip olan toprak grubunda yer alan elementlerden birisidir. Nadir olarak bulunan Prometyum, Lantanit grubu elementler arasında yer alır. Yapay olarak elde edilen radyoaktif kimyasal elementlerden birisi olan Prometyum, Pm-145 izotopu ile yaklaşık 18 yıllık yarılanma süresine sahiptir.

En kararlı ve yararlı olarak görülen izotopu Pm-147 olup çoğunlukla nükleer reaktörlerde üretilmektedir. Beta ışıması yapan bu element çoğunlukla parlak materyallerin elde edilmesinde değerlendirilmektedir. Ancak dikkatli ve uygun şartlar altında kullanılması son derece önemlidir.

Tehlikeli bir element olmasına karşın yaydığı ışıklar zararsız olan Prometyum, tahminen 1926 tarihinde B.S Hopkins ve arkadaşları tarafından yapılan çalışmalar sırasında elde edilmiştir. Ancak resmi olarak değer kazanması ve keşfedilmesi 1947 tarihinde J.A. Marinsky, L.E. Glemdenin ve C.D. Coryell tarafından keşfedilmesi ile gerçekleşir.

ABD’de yapılan iyon değişimi sırasında fark edilen bu element, 1949 tarihinde uluslar arası saf kimya uygulayıcıları birliği tarafından kabul edilmiştir. 1940’lı tarihlerden günümüze değin yaklaşık 30 ayrı bileşiği hazırlanan Prometyumun metalik hali hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır.

Dünya üzerinde doğal halde bulunmayan bu element gama ışınları yansıtan ancak yumuşak beta yansıtıcısı olan bir elementtir. Oldukça yüksek radyoaktiviteye sahip olan Prometyum parçaları tuz halde soluk mavi ya da yeşilimsi bir ışık saçmaktadır. Kullanım alanlarına bakıldığında yoğunlukla nükleer olarak güçlendirilmiş olan pil yapımında kullanıldığı görülür. Ancak aynı zamanda taşınabilir X ışını kaynağı olarak da kullanılır. İzotopları arasında Pm-147 yarılanma süresi açısından en düşük olup diğerleri daha yüksek değerlere sahiptir.

Alıntı