Ef'al, Allah'ın eyledikleri olarak, fiiller. Ef'al, Allah'ın mahlûkattaki eylemleri ve hükmüdür. Bu, hem zerrecikler (veya Evren'in temel malzemesine her ne ad verirsniz) alanında, hem de hayat dolu organik varlıklar alanında yürürlükte olan Hüküm'dür. Sufinin kendi büyük psikolojisi olan tasavvufi kozmolojide, organizma, olaydan ayrı olarak görülmez. Diğer bir deyişle, her varlık bir mekan/organizma olduğu kadar bir olay/organizma'dır, çünkü yaşayan herşey bir mekan - içi yaratık olduğu kadar bir zaman-içi yaratıktır. «Savaşlar» ın ve «toplumlar» ın tasvirinden bir yarar sağlanabilirse de, bunlar, bireyleşmiş organizmalarda olduğu türden bir gerçeklik taşımazlar.
Bütün yaratılış «Kün!» [«01!»] ilahî Buyruğu altında olduğundan, bütün eylemler Bir Eyleyici'nin etkinliğidir. Kur'an: «Allah sizin ve amellerinizin yaratıcısıdır,» der. Bir bakıma amellerinizin sorumlusu siz olduğunuz halde; bir bakıma da amelleriniz sizin zaman-içi yerleştirilmenizden ve sizin önceden belirlenmiş hücresel gerçekliğinizden neşet eder. Allah'ın istediğini isteyinceye kadar kimse özgür değildir. O zaman isteyecekler ve istedikleri hep gerçekleşecek. Bunu anlayabilmek için, «seçim özgürlüğü», «önceden - görülemezlik» vesaire türünden naiv matematiksel işlemlerle, «rastgelelik» yanılsamalarını ve diğer benzeri kavramlarla değer kalıplarını kozmik gerçekliğe yamamaktan vazgeçmek gerekir. Eğer olay istiyorsanız, yalnızca bir tek şey olmaktadır: Evren.
Seyyid Muhammed îbn'ül Habib Divan'ında söylüyor:
«Kozmostan Saflığın Huzuru'na seyahat edeceksin, hilkatte ve Hüküm'de Allah'ın Eylemesi'ne şahid olacaksın.»