Büyük Millet Meclisi’nin Saygıdeğer Üyeleri!



Büyük Millet Meclisi’nin üçüncü dönem ikinci toplanma yılını açıyorum. Şu anda yeni bir çalışma isteği ile dolu olan milletimizin çaba ve gücüne dayanarak ona güveniyoruz. Aziz arkadaşlarımı bu canlı duygularla selâmlamaktan onur ve huzur duyuyorum. (Şiddetli alkışlar)



Geçen yıl, ülkenin iç işlerinde güven ve huzur yönünden yeni bir gelişme dönemi yaşanmıştır. Genelde vatandaşların normal yaşamlarını incitecek herhangi bir siyasî veya idarî aksama olmamıştır. Tam tersine doğal aksamaların bazı bölgelerimizdeki zararlı etkileri, vatandaşlarımızın birbirini anlayan, birbirine destek olan sosyal dayanışması ile önemli biçimde hafifletilebilmiştir.

İzmir bölgesindeki ve son günlerde Kalecik’teki depremlerde bu soylu gösteriye tanık olduk. İlk günlerin verdiği korku kadar önemli olmadığını sevinerek anladığımız Torbalı depreminin yol açtığı hasarı, vatandaşlar cesaretle ve ivedi olarak giderebilecek bir güç göstermişlerdir. Kalecik hasarının da etkileri kolaylıkla ortadan kaldırılmıştır.



Bazı illerimizde bu yıl uzun süredir devam eden kuraklıktan çok acı çektik ve üzüldük. Bir yandan memleketin genel üretimindeki dengelerin, diğer yandan kurak bölgelerde yoğunlaştırılan önlemler ve yardımlar sayesinde, darlığın etkilerini gereği gibi hafifletilmiştir. Kızılay’ın gerekse deprem, gerek kurak bölgelere yardıma koşma konusunda gösterdiği çabaları ve gerçekleştirdiği hizmetleri, milletimizin önünde teşekkür ile anmak isterim. (Sürekli alkışlar).



Geçen yıl içinde sayıları bir kat artmış olan Kızılay üyesi vatandaşların, afet ve ihtiyaç duyulacak günler için nasıl iyi bir yardım hazinesi hazırladıkları bir kez daha kanıtlandı. Bunun gibi Çocuk Esirgeme Kurumu’nun gelişmesi için de genel ilgiyi çekmek isterim.



Doğu illerimizin bir kısmında kurulan genel müfettişlik, yerinde ve yararlı olmuştur. Cumhuriyet kanunlarının güvenle sığınılacak tek yer olduğunun anlaşılması bölgede huzur, gelişme için önemli bir başlangıç oluşturmuştur. Yeni çalışma dönemimizde gerek bu bölgede, gerek ülkenin diğer bölgelerinde toprağı olmayan çiftçilere toprak sağlama sorunu üzerinde önemle uğraşacaksınız. (Alkışlar). Hükûmete şimdiye kadar bu yolda süren çalışmalarını, yeni önlemleriyle daha çok açıklık getirerek başarılı olmalarını dilerim.



Geçen yıl yeni esaslara göre kurduğunuz yeni bucak kuruluşları genel yönetiminde yararlarını hemen göstermiştir. Bütün ülkemizi yeni, tam kuruluşlu bucaklarla kaplamak amacına bu yıl içinde mümkün olduğu kadar yaklaşmak gereklidir.

Ana vatana kavuşarak değiştirilen ailelerin yerine yerleştirilen vatandaşların, yerleştirilmeleri ve mülk edinmeleri ile ilgili işlemlerinin artık sonuçlandırılmasında, çalışmaların arttırılması ve çabuklaştırılması için hükümetçe önlemler alınması gereklidir.

Belediye işlerimizin yönetimini düzene koyacak kanun tasarısı bu yıl sunulmuş olacaktır. Devletimizin baş şehri olan Ankara’nın imarı için kabul buyurduğunuz kanunun gerektirdiği hazırlıklarla uğraşılacaktır.



Saygıdeğer Efendiler!

Adliyemizin işleyişi, sürekli olarak bir gelişim göstermektedir. Modern ve Medenî Kanunlar vatandaşların gereksinimlerine yeterli mahkemeler ile birlikte, özellikle bilgili hâkimler temeline dayanan adalet düşüncemiz ve kuruluşlarımızın geçen yılı övünçle anılabilir. (Alkışlar) Bu dönemde de aynı hedeflere doğru yönelen yeni gelişmeler sağlanacağını kuvvetle ummaktayım.

Ceza muhakemeleri usulü, deniz ticareti, icrâ iflâs kanun tasarıları bu dönemde size sunulacaktır.

Öksüzlerin haklarını korumak için koyduğunuz önlemlerin bugünkü verimi cidden sevindirecek bir sonuçtur. Eski adliye, eski düşünce ve eski usullerden üç yıl önce ancak üç yüz sekiz bin lira devralmış olan Cumhuriyet, bugün Emlak ve Eytam Bankasına altı milyon iki yüz yirmi bin küsür lira teslim etmiş bulunuyor. (Alkışlar).



Efendiler! Dış siyasetimizde dürüstlük, memleketimizin güvenliği ve gelişmesinin korunmasına önem verilmesi prensibi, hareketlerimize rehber olmaktadır. (Alkışlar). Önemli reform ve gelişmeler içinde bulunan bir ülkenin, hem kendisinde hem çevresinde barış ve huzuru gerçek olarak arzu etmesinden daha kolay açıklanabilecek bir konu olamaz. Bu içten arzudan esinlenmiş olan dış siyasetimizde, ülkenin korunması, güvenliğinin sağlanması, vatandaşların haklarının herhangi bir saldırıya karşı bizim tarafımızdan savunulması konuları, özellikle göz önünde tutuğumuz noktalardır. Kara, deniz ve hava kuvvetlerimizi bu ülkede barış ve güvenliği koruyabilecek bir durumda bulundurmaya bu nedenle çok önem veriyoruz. (Alkışlar). Cumhuriyet Hükûmeti, milletlerarasında güvenlik anlaşmalarının imzalanması için özel bir çaba göstermektedir. Bize önerilen Kellog Anlaşmasına katılmak için de aynı içtenlikle uygun görüşümüzü bildirdik.



Efendiler! Geçen yıl içinde dostumuz Afganistan’ın değerli hükümdarları kral ve kraliçe ziyaretleriyle bizi sevindirdiler. Sayın kral ve kraliçe, memleketimizin her yönünde gerçek sevgi gösterileriyle karşılanmış ve misafir edilmişlerdir. Türk topluluğu içinde bıraktıkları değerli anıları her zaman hatırlayacağız. Kralın cesaretli reformları, dostlarının ilgisini çekmekte ve tam başarı sağlayacağı inancını vermektedir. (Alkışlar).



Bu toplantınızda hükûmetin yazın imza ettiği anlaşmalar size sunulacaktır. Bunlar arasında, Afganistan ile eskiden var olan antlaşma hükümlerine daha fazla işlerlik sağlayacak ilkelere göre hazırlanan yeni anlaşma ve ekleri de bulunmaktadır. İran ile ilgili dostça ilişkilerimizi geliştireceğine inandığımız protokolleri sevinçle kabul edeceğinize eminim. İtalya ile imzalanan antlaşmanın ise iki ülke arasındaki güven havasını desteklemesi yönünden övgüyle karşılanacağına ve kabul edileceğine inanmaktayım. Dostumuz Sovyet hükümeti ile imzalanan yeni anlaşmalar sınır halkımızın ilişkilerini düzenlemektedir.



Efendiler! Geçmiş dönemden devraldığımız borçlarla ilgili anlaşmayı da hükümet sizlere sunacaktır. Bu anlaşmanın iyi şartlarla gerçekleştirildiğini ve ülke gücünün bu yükü sarsılmadan kaldırabileceğini düşünmek ve savunmak kolay değildir. Borcu ve bu anlaşmayı size sunmamıza neden olmuştur. Askıdaki sorunlarımızın birisi Suriye sınırında bir türlü kurulamayan güvenliğin yerleştirilmesi, diğeri ise yerleri değiştirilmiş ve değiştirilememiş vatandaşların hukukunu sağlayacak düzenlemelerin yapılabilmesidir. Yıllardan beri birçok anlaşmazlıklara neden olmuş ve onaylarınıza sunulmuş olan bu sorunların pratik, gerçek ve kesin çözüme kavuşturulması bizleri içten sevindirecektir.



Saydığımız açıklamalar dışında ilişkilerimiz genellikle normaldir. Antlaşmaların, sözleşmelerin ve milletlerarası iyi ilişki isteklerinin düzenlediği çerçeve içinde dostluk ve ekonomik ilişkiler gelişmektedir.



Efendiler! Maliyemizde son yıllarda özenerek yaptığınız çalışmalarla gerçek bütçe denkliğinin sonuçları ortadadır. Hazinenin bağlantıları ve ödemeleri düzenli bir şekle girmiştir. Kullanma yönünden bütçenin dışında kalan eski yüklerin de bütçe içinde düşünülmüş olması eğiliminin gelişmesi, dalgalı borçların ödeme şeklinin düzenlenmesi, saptanması bu alanda yeni bir gelişme olacaktır. Dalgalı borçlar tam olarak size sunulduğu zaman Cumhuriyet maliyesinin durumunun ve geleceğinin ne kadar sağlam olduğu iyice anlaşılacaktır.



Cumhuriyet dönemi kağıt parasının değiştirilmesi tamamlanmıştır. Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bu yıl içinde açılmasını uygun görmeniz yüksek ve önemli başarılarınıza gerçekten övünülecek bir katkı olacaktır.



Efendiler! Ekonomik önlemlerin başında saydığımız ulaşım çalışmaları önümüzdeki yıllarda gözle görülür sonuçlar vermeye adaydır. Demiryollarımızın yeni istasyonları memleketin çeşitli köşelerinde adaletli dağılım içinde görülmeye başlandı. (Alkışlar). Önümüzdeki yıl içinde Diyarbakır yönünde ve başka yönlerde beş yüz kilometreye yakın yeni demiryolunun açılabileceğini umuyoruz. Sivas’tan Erzurum’a gidecek demiryolu için de uğraşı vermek zamanı gelmiştir. Bu yıl da yol yapımının iyi sonuçlar verecek bir şekilde düzenlenmesiyle de önemli olarak uğraşacaksınız. Bu memleketin yollar için bugün ayırdığı araçlarla daha çok iş yapılabileceğini ümit ediyoruz.



Geniş bir su siyasetinin uygulanmasına başlanabilmesi gerçekten gereklidir. Ülkeyi tam anlamı ile yeni bir yaratıcılığa kavuşturacak olan sulama işlerinin büyük ilginizle sağlanacağı kesindir. Tarım ve ormanda yeni önlemlerle gelişmeye yarar sağlamanız yerinde olacaktır.



Sağlık uğraşısına gösterdiğiniz ilgi ve ülkede bu yolda elde edilen sonuçlar bu çalışmaların genişletilmesini gerekli kılmaktadır. Bu yıl Genel Hıfzısıhha Kanunu Tasarısı’nın Büyük Meclis’e sunulması kararlaştırılmıştır.



Genel olarak tarımda ve ülkenin hayvan varlığında olumsuz etkilere karşı koruma ve mücadele, verimli önlemlerin başındadır. Bir yandan koruma, diğer yandan hayvan ve bitki cinslerini iyileştirmek için sonuna kadar uygulanacak önemli önlemler almak üretimin çoğalmasına ve cinslerinin iyileşmesine yardımcı olacaktır. (Alkışlar).



Memlekette sanayie istek ve eğilim artmaktadır. Sanayi ve Maden Bankasının sermayesini artırdığınız zaman sanayiciler daha çok korunmuş olacaktır. Bu sorun üzerinde önemle durulacağına eminim.



Saygıdeğer Efendiler, millî eğitimde durumumuz ve şimdiye kadar harcadığımız çabaların bugünkü sonuçları bizi radikal önlemler alabilecek bir düzeye getirmiştir. Her yönde doğru amaçları bulmuş millî eğitimimiz özel çabalarınız, ilginiz ve hepimizin titiz çalışmaları ile kısa sürede büyük sonuçlar vermeye adaydır.



Millî eğitimde hızla yüksek bir düzeye çıkacak bir milletin yaşam savaşımında maddî, manevî bütün güçlerinin artacağı kesindir. Eğitim çalışmalarımız, ilköğretimin genel ve zorunlu olmasını, ülkede eğitim birliğinin sağlanmasını, orta eğitimin iyi araçlarla yoğunlaştırılması ve kolaylaştırılmasını, ülkede meslekî öğretimin ilk ve orta derecesinden en yüksek derecesine kadar sağlanmasını, yüksek öğrenim göreceklerin artırılmasını ve bunların bu çağın ihtiyaçlarına göre yetiştirilmesini hedef almıştır. Her yıl bu yönlerde önemli gelişmelerin sağlandığını söyleyebiliriz.



Efendiler! Büyük Türk milletinin, evlâtlarının yüksek bir eğitim ve yeterlilik sahibi olması için harcadığı çaba ve emekler az değildir. Özel ve genel yöntemlerden millî eğitime ayrılan ödenekler, çeşitli bakanlıkların orta ve yüksek öğretim için yaptıkları çalışmalar, gücü olan ailelerin genel ve özel idarelerin Avrupa’da eğitim için yaptıkları yardımlar eğer ülkede resmen sorumlu olan yetenekli ilgililerin izlenimi ve gözetimi altında toplanırsa, alacağımız sonucun çok daha büyük ve geçireceğimiz gelişme sürecinin çok daha kısa olacağı kesindir. (Alkışlar) Bu çalışmaların hükümetçe ve Büyük Meclisiniz’ce kendilerine uyan bir önemle incelenerek acele yapılması kaçınılmaz olmuştur.



Değerli arkadaşlarım; her şeyden önce ilk yapı taşı olan soruna değinmek isterim. Büyük Türk milletine, onun bütün emeklerini verimsiz duruma sokan zor yolun dışında kolay bir okuma yazma anahtarı vermek gerekir. (Sürekli alkışlar) Büyük Türk milleti, bilgisizlikten, az emekle ancak kendi güzel ve asil diline kolay uyan bir araçla kurtulabilir. (Alkışlar) Bu okuma yazma anahtarı ancak Latin aslından alınan Türk alfabesidir. (Alkışlar) Basit bir deney, Latin aslına göre hazırlanmış Türk harflerinin, Türk diline ne kadar uygun olduğunu, şehirde ve köyde yaşı ilerlemiş Türk vatandaşlarının ne kadar kolay okuyup yazdıklarını güneş gibi ortaya çıkarmıştır.



Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla Türk harflerinin kesinlik kazanması ve kanunlaşması ülkemizin yükselme çabalarına başlı başına bir geçit olacaktır. (Bravo sesleri, alkışlar).



Milletler topluluğuna aydın ve yetişmiş büyük bir milletin dili olarak girecek olan Türkçe’ye, bu yeni canlılığı kazandıracak olan Üçüncü Büyük Millet Meclisi’nin yalnız ölmez Türk tarihinde değil, bütün insanlık tarihinde seçkin bir yeri olacaktır. (Sürekli alkışlar).



Efendiler! Türk harflerinin onaylanması ile hepimize, bu memleketin vatanını seven bütün yetişkin evlâtlarına önemli bir görev düşüyor; bu görev milletimizin hep birden okuyup yazmasını sağlamak için gösterdiği güçlü istek ve aşka katkılarımızla yardımcı olmaktır. Hepimiz, özel ve resmî hayatımızda karşılaştığımız okuyup yazma bilmeyen erkek kadın her vatandaşımıza onu öğretmek için istek göstermeliyiz. Milletimizin yüzyıllar boyunca gerçekleştirilemeyen bu ihtiyacını, birkaç yıl içinde tam anlamı ile sağlamak, yakın gelecekte gözlerimizi kamaştıran bir başarı güneşi olacaktır. (Alkışlar) Hiçbir zaferin çizgileri ile karşılaştıramayacağımız bu başarının heyecanı içindeyiz. Vatandaşlarımızı bilgisizlikten kurtaracak yalın öğretmenliğin vicdanımıza verdiği zevk, varlığımızı doyurmaktadır. (Bravo sesleri, sürekli alkışlar)



Aziz arkadaşlarım, yüksek ve ölümsüz eserinizle büyük Türk Milleti yeni bir aydınlığa kavuşacaktır. (Bravo sesleri, şiddetli alkışlar)