İç ve dış politikalar-Ermeni sorunu- Millî Teşkilât- Hükûmete karşı durum- Manda sorunu-Boğazlar sorunu.

Tan muhabirine demeç (Tasvir-i Efkâr)

- Millî Teşkilâtın iç ve dış siyaseti ile ilgili program nedir?

- Millî Teşkilât bir siyasî parti olmadığından iç ve dış politika hakkında ayrıntılı programı yoktur. Millî Teşkilâtın her konudaki görüşünü, Sivas Kongresi’nde belirlenip, Eylül 1919 tarihinde yayınlanan bildirge tamamen kapsamaktadır.

- Ermeni sorunu hakkında ne düşünüyorsunuz? Erzurum, Van, Bitlis illerinden pek sınırlı bir şekilde bir miktar arazi bırakmaya karşı mıdırlar?

- Osmanlı sınırları dışında oluşan bir Ermenistan memnuniyetle görülür.

- Seçimlerden sonra, Millî Teşkilât dağılacak mı?

- Millî Teşkilâtın millî iradeyi hâkim kılmaktaki amacı, Millet Meclisi’nin toplanarak yasa yapması ve denetim görevini tam bir güvenlikle, hürriyetlere sahip olmasıyla gerçekleşecektir. Bunun üzerine, Millî Meclis, her türlü saldırı ve karışmadan korunmuş şekilde olgunlukla yasama görevini yerine getirmeye başladıktan sonra, bu da fiilen gerçekleştikten sonra bugünkü çalışma biçimiyle varlığını sürdürmeye gerek kalmayacağından, Millî Teşkilât, iç tüzüğü gereğince çalışmasına son verecektir.

- Rıza Paşa hükûmetiyle oluşan 9 Ekim mutabakatına rağmen teşkilât, Anadolu’daki, idarî denetimi koruyacak mıdır?

- Şimdiki hükûmetin yönetim işlerine kesinlikle karışmıyoruz.

- Salih Paşanın Amasya’ya gelmesi?

- Salih Paşanın Amasya’ya gelmesi hiçbir anlaşmazlıktan doğmuş değildir. İkinci derecede bazı konular hakkında düşünce alışverişi amacına yöneliktir.

- Türkiye’nin yabancı yardımı olmadan yaşamasının mümkün olacağına inanıyor musunuz? Bu yardımı hangi şekilde anlıyorsunuz. Bu, ya da birkaç yardım konusunda görüşleriniz nedir?

- Bu konuda fikir ve bakış açımızı açıklayan kongre bildirgesinin Yedinci Maddesini olduğu gibi tekrarlamayı yeterli görürüz.

(Yedinci madde), Milletimiz, insanlıkla ilgili, çağdaş amaçları yüceltme ve teknik, sanayi ve ekonomik durum ve ihtiyacımızı değerlendirir. Buna göre ülke ve milletin içeride ve dışarıdaki kurtuluşu vatanın bütünlüğü korunmak şartıyla altıncı maddede açıklanmış sınır içerisinde millîyet ilkelerine uygun ve ülkemize karşı işgal isteği taşımayan herhangi ülkenin, teknik, ekonomik, sanayi yardımını memnuniyetle karşılarız ve bu adaletli şartları ve insanî ögeleri taşıyan bir barışın da acilen oluşturulması insanlığın esenliği ve dünyanın huzuru adına, millî dileğimizdir.

-Boğazlar sorunu için nasıl bir çözüm öneriyorsunuz?

-Boğazlardan, geliş gidiş serbesttir. Ancak başkentimizin bu yol üzerinde olması nedeniyle onun da güvenlikli olması mecburidir. Geçişlerdeki serbestliğin başkentimizin korunması için genelin güvenliğini sağlayıcı önlemlerin alınmasını mümkün görüyoruz. Ancak konu hükûmete ait olduğundan, tarafımızdan bir tür öneri yapılamaz.