Günün Sözü DamlaPenia.
Her şey neye layıksa ona dönüşür. -Mevlana
Etiket Listesi

Like Tree3Beğeniler
  • 1 Post By PauL
  • 1 Post By PauL
  • 1 Post By PauL
Seçenekler
Seçenekler
Stil
Avatar Seçilmemiş
Üyelik tarihi
13 Şubat 2015
Mesajlar
2.939
Seslenildi
74 Mesaj
Etiketlendi
4 Konu
Ruh Hali
Acimasiz

Standart Vatoz Nedir? Vatoz Türlerinin Özellikleri Nelerdir?

13 Şubat 2015
1

Vatoz Nedir? Vatoz Türlerinin Özellikleri Nelerdir?
Dünyadaki tüm balıklar, iskeletlerinin yapıları bağlamında iki geniş gruba ayrılır:
Vatozlar ve ejderha balıkları, köpek balıkları ile beraber Chondrichthyes sınıfında yer alır. Bu betimleme Yunanca “cartilage” kıkırdak ve “fish” balık sözcüklerinin onların iskelet yapılarının bir yansımasıdır. Osteichthyes sınıfını oluşturan kemikli balıklar, şimdi çok geniş bir biçimde gruplandırılmalarıyla onları diğer balıklardan ayırır.
Vatoz balıklarının çoğunluğunun vücut şekilleri, diğer balıklarınkinden çok köklü değişiklikler gösterir. Aynı zamanda, onları yakın akrabaları köpek balıklarından ayırt eden önemli anatomik farklılıklar sergilerler. Onların en belirgin özelliği, göğüs yüzgeçlerinin görünüşünün sıklıkla kanat gibi genişlemiş olmalarıdır. Bu geniş kanatlarıyla su içindeki hareketleri, yarasaların havada uçmalarına benzer. Bu kanatların gücüyle vatozlar, suların yüzeyini düzenli biçimde yararak ilerler ve geniş kanatlarının kendilerine sağladığı güçlü bir şekilde ileriye doğru itme özellikleri, onları dalgaların üstünde epeyce ileri mesafelere taşır.
Kıkırdaklı balıklar olarak betimlenmelerine rağmen, batoids balıklarının iskelet yapıları tamamen kıkırdak benzeri bir maddeden oluşmaz; fakat özellikle daha yaşlı balıklar ile sığ sularda yaşayanların kıkırdakları kemiklerle sağlamlaştırılır. Vatozların büyüklükleri, 10 cm ile 6.7 m arasında geniş bir yelpazede dağılım sergiler. Çok büyük göğüs yüzgeçleri ile gövdelerinin birleşmesi, “disk” olarak betimlenir. Şekilleri türlere göre değişiklikler gösterir.

Elektrikli Vatozlar
Elektrikli vatozlar ve onların şok verme yetenekleri, elektriğin gücü anlaşılmadan yüzyıllar önce eski dünyada bilinmekteydi. Bu bakımdan onlar balıklara özgü değildir. Onların maksimum elektrik çıktıları, yaklaşık 220 volt, 550 volt elektrik akımı üretebilen elektrikli yılan balığının (Elektrophorus electricus) ürettiği elektrik akımından önemli ölçüde daha azdır.
Elektrikli vatozların elektrik organları, gövdelerinin her bir tarafına yerleştirilmiş çiftli yapılardır. Jel gibi elektrik ileten bir maddeyle paketlenmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanlardan yaklaşık 1000 taneye kadar yatay katman olarak düzenlenmiştir. Vatozların gövdelerinin alt kısımları, negatif elektrik yükü taşır fakat üst yüzeyi pozitif elektrik yükü taşır.
Elektrik Üretmek
Vatozların beyinlerinin içine elektrikli lop denilen elektrikli organlardan çıkan elektriği kontrol eden bir kısım vardır. Pille olduğu gibi, şayet elektriksel çıktı, ısrarla kullanılırsa, elektrikli organlardan gelen voltaj emilir.
Görünüşe göre, herhangi bir tehdide karşı kendisine saldırıda bulunan saldırganı etkisiz duruma düşüren bir savunma sistemine sahiptirler ve anında tepki vererek doğrudan saldırının geldiği kaynağa yönelttiği elektriksel şok üretirler. Vatozlar, ürettikleri elektriksel akımı kendi vücutlarında geçecek şekilde yönlendirmekten kaçınırlar çünkü gövdeleri elektrik akımını iletmez. Elektrik akımı, onunla karşılaşacak diğer yaratıklara çarpacağı yere giderken deniz suyu aracılığı ile iletilir.
Onların elektrik üretme becerileri, sadece savunma amacıyla elektrik akımı üretmez. Vatozlar, bu yeteneklerini yiyecek elde etmede etkin bir yol olarak kullanırlar. Elektrik akımı üretme güçleri, tuzak kurarak avlanmada çok etkilidir. Kumların arasına gizlenerek avlarının kendi menzillerinin içine girmesini beklerler. Avları menzile girince, ya saklandıkları yerden kritik bir anda çıkacak ve hiçbir şeyden kuşkulanmadan yaklaşan avlarını elektrik şoku yönelterek onları sersemletip yönlerini şaşırtırlar veya açıkta saldırı tarzını kullanırlar.

Asrevya bunu beğendi.
Avatar Seçilmemiş
Üyelik tarihi
13 Şubat 2015
Mesajlar
2.939
Seslenildi
74 Mesaj
Etiketlendi
4 Konu
Ruh Hali
Acimasiz
Standart Cevap: Vatoz Nedir? Vatoz Türlerinin Özellikleri Nelerdir?
13 Şubat 2015
2
İğneli Vatozlar
İğneli vatozlar; vatozların en büyük ve en yaygın bulunan vatoz guruplarından birini temsil eder. Grubun daha çok tropikal bölgelerde yoğunlaşmış; açık okyanuslardan sahillere, dere ve nehir ağızlarıyla haliçlere ve özellikle Güney Amerika kıtasın’da, nehirlerin üst kısımlarında bile bu balıkların ait olduğu cins ve türlerin temsilcilerine rastlanan yerler gibi çok yaygın yaşam alanları vardır.
İğneli vatozlar, genellikle deniz tabanına yakın yerlerde avlanma eğilimindedir. Fakat mavi/iğneli vatoz (Pteroplatytrygon violacea), açık sularda küçük balıkları ve benzeri omurgasızları avlamak suretiyle okyanusların içinde yüzmeleriyle kendilerine özgü balıklardır. Bu grubun üyelerinin çoğunun üst kısımları daha koyu ve alt kısımları ise daha açık renklidir fakat tıpkı doğal alemdeki diğer yaratıklarda olduğu gibi, dikkate değer bir biçimde manta vatozlarında (Manta birostris) acayip görünüşlü albinizm (tamamen renksiz beyaz) örneklerine rastlanmaktadır. Aynı zamanda nadir olarak tamamen siyah renkli olanları da vardır. Diğer çeşitli balıklarda da görüldüğü gibi, manta vatozları, gündüzleri renk değiştirirler. Bu durum onların günün karanlık saatlerine daha açık renkli ve sonra günün aydınlık saatlerinde gene daha koyu renge dönmeleriyle sonuçlanır.
Köpek Balıklarının Saldırısı
Manta vatozları, tüm batoids grubunun en irileri olmalarına rağmen, iğneli vatozlar büyüklükleri bakımından fazla değişiklik göstermezler. Bu balıkların çoğu ile ilgili özelliklerden birisi, kuyrukların kök kısmında zehirli iğneleri olmasıdır. Bu iğneler, öncelikle savunma amacıyla ve özellikle köpek balıklarının onlara arkadan saldırmaları durumunda kullanılır. Böyle olmasına rağmen, aç yırtıcı köpek balıklarına karşı, bu zehirli iğneler onlara yeterli koruma sağlayamaz. Çünkü yakalanan köpek balıklarının ağızlarında, iğneli vatozların etlerinin kalıntıları ile ağızlarının etrafına saplanmış zehirli iğneleri bulunmuştur. Bundan başka, köpek balıkları için ölümcül sonuçlara yol açabilecek şekilde midelerinin zarları ile midelerini çevreleyen kas liflerine batmış halde zehirli iğnelerin kalıntılarının köpek balıklarının midelerinde bulunmuş olduğu bilinmektedir.
Kanatlar ve Kuyruklar
Genel profilleri bakımından bu vatozların kanatları, özellikle kelebek vatozlarında (familya Gymnuridae) genellikle gayet geniştir. Bu familya üyelerinin disklerinin genişliği, boylarından neredeyse iki kat daha uzun olup açık kanatlarıyla bir kelebek izlenimi yaratmasıyla 2 metre çapındadır. Diğer aşırı yuvarlak iğneli vatozlar ise neredeyse yuvarlak bir diske sahiptir.
Üreme
Bilindiği kadarıyla, iğneli vatozların hepsi, “ovoviviparousâ€, yani, yavrularını canlı olarak doğuran balıklardır. Bazı durumlarda, dişiler çiftleştikten sonra bir yıl süreyle erkek vatozun spermlerini gövdelerinin içinde depolamak suretiyle saklama yeteneklerine sahiptirler. Doğada yalnız yaşayan türlerin konumunda, bu durum, üreme döngüsüne açıkça yardımcı olur. Hayatta kalmaları bakımından bu gerçekten çok önemlidir. Çünkü balıklar, böyle çevrelerde yalnız yaşayan balıklar saldırılara daha açıktır.
Akvaryumlarda yaşayanlar hakkında toplanan bilgilere göre, iğneli vatozların 10 yıldan fazla bir süre yaşadıkları bilinmesine rağmen ömürleri hakkında nispeten az bilgi sahibiyiz.
Mantaların muhtemel ömürlerinin en az 20 yıl olduğuna inanılmaktadır.Kalıtım yoluyla miras alınan tehlikelere rağmen, özellikle Meksika sularında bulunan bazı türler, çok yoğun bir şekilde avlanmaktadır.
Asrevya bunu beğendi.
Avatar Seçilmemiş
Üyelik tarihi
13 Şubat 2015
Mesajlar
2.939
Seslenildi
74 Mesaj
Etiketlendi
4 Konu
Ruh Hali
Acimasiz
Standart Cevap: Vatoz Nedir? Vatoz Türlerinin Özellikleri Nelerdir?
13 Şubat 2015
3
Yaygın İğneli Vatoz Balıkları

Bilimsel Adı: Dasyatis pastinaca
Familya: Dasyatidae
Takım: Rajiformes
Boyutları: 60 cm
Fiziksel özellikleri: Göreceli olarak geniş, ön kısmı gövdesine doğru üçgendir. Kuyruğu dar, uzun ve uzunluğu hayvanın başı ile kuyruk sokumu arasındaki mesafenin iki katıdır. Üst yüzeyi koyu renkli, alt kısmı daha açık renklidir ve belirli biçimde öne doğru çıkık olan solunum delikleri veya solungaç yarıkları gözlerine bitişik konumda bulunmaktadır.
Yaşam Çizgisi: Dişiler, 6 veya 9 yavru doğurur.
Beslenme Tarzı: Omurgasızlar ve balıklar.
Yaşam Alanı: Sahil bölgesine yakın deniz dibindeki açık bölgelerde ve kumlu deniz dibine yakın yerlerde yaşarlar.
Yeryüzünde Dağılımı: Kuzeydoğu Atlantik Okyanusu’ndan, aşağıya Akdeniz’e kadar uzanan bölgeler en yaygın oldukları yerlerdir. Zaire sahillerine kadar uzanan güney bölgelerinde de bulundukları rapor edilmiştir.
Türün Durumu: Hala göreceli olarak yaygın fakat özellikle yoğun olarak avlanıldıkları yerlerde saldırılara ve tehlikelere açıktırlar.
Yaygın iğneli vatozlar, sivri iğnelerle donanımlıdır. Uzunlukları 35 cm olan iğneleri, kuyruklarının kökünün yanından bir koruma silahı olarak dışarıya uzanan ve hançere benzeyen bir organdır.
Vatoz iğnesi, aslında zehirli ve dikenli bir kılçığa dönüşmüş bir dişçiktir. İğneli vatozlar, iğnelerini yitirdikleri esnada kendilerini korumada daha yetersiz olmalarına rağmen, bazen doğal olarak iğneleri düşer ve sonradan yeniden büyür. Bu iğneli vatozlar, tipik olarak derinliği 60 metreden daha derin olmayan sığ sahil sularında bulunurlar. Haliç ağızlarında da bulunabilirler. Özellikle dibi kumlu veya çamurlu yerlerdeki hafif tuzlu sularda ve sahil lagünlerinde yaşarlar.
Sıradan iğneli vatozun iğnesi, avını ele geçirmekten çok savunma amaçlıdır. Örneğin, bu iğnesini kendisine saldıran köpek balığının etine batırarak deler ve dışarıdan basınç uygulamak suretiyle keskin iğnelerini daha derine batırırlar. İğnenin alt kısımlarındaki deliklerden zehrini akıtırken iğnesi çıkmasın diye, iğnesinin kenarlarında dikenli tellerin dikenleri veya bit olta iğnesinin kancasının geriye çıkmasına engelleyen çıkıntısı gibi çıkıntılar vardır. Zehir, bir nörotoksin etkiye sahiptir.
Yüzücülere ve Dalgıçlara Tehlike
Vatozların iğnelerini yaşamsal önemli olan organlara batırma riski de vardır. Bazen vatozlar, kurbanlarını defalarca ısırarak daha ciddi zarar ve yaralanmalara yol açabilirler. Şayet iğne kırılarak yaranın içinde kalırsa, akıtılan zehrin etkisi geçtikten sonra bile, bir enfeksiyonu tetikleyebilir. Zehirli iğneli vatoz sokması durumunda, ekseriya tavsiye edilen en iyi acil tedavi yöntemi olarak iğnenin etkileriyle savaşmak için enfeksiyon kapmış bölgenin sıcak su ile yıkanmasıdır. Enfeksiyon kapmış yerin sıcak su ile yıkanması ile, zehrin içindeki mevcut protein maddelerini denşirerek (denatüre ederek) etkilerini nötr hale getirir.
Vatozlar, sıklıkla sahile ve çoğunlukla kumlu yerlerin yakınlarına geldikleri için çıplak ayakla beklenmedik bir şekilde onların üstüne basarak vatozlarla temas eden yüzücüler için önemli ölçüde tehlike oluştururlar. Sıradan iğneli vatozların deniz dibindeki yerlerini saptamak aslında zordur ve bu yüzden dalgıçlar için tehlike oluştururlar çünkü çoğunlukla gözden uzak ve görünmez bir şekilde gömülü olarak kalırlar. Nefes aldıkları solungaç yarıkları, gözlerinin arkasında yer alır ve üzerleri açıktır. Solungaç yarıkları ile gözleri birbirine çok yakın yerlerde olduğundan karıştırılabilir.
Vatozlar, ekseriya güçlü ve keskin dişleriyle onların kabuklarının kırarak yedikleri avları kabuklular ve bu kabuklu kolonilerinin yakınlarında bulunurlar. Her iki çenelerinde de dişleri olduğundan balıkları yakalayıp yemelerine de yardımcı olurlar. Elektro-septörler diğer hayvanlar tarafından çıkartılan zayıf elektrik akımlarını algılayan organlar, su kirli bile olsa vatozların avlarını bulmalarına yardımcı olur. Akraba oldukları türler gibi, sıradan vatozların burunları da esnektir ve kumlarla yumuşak toprakları kazarak avlarını daha kolayca yakalamalarına yardımcı olurlar.
Canlı Yavru
Dişiler, yumurtalarını gövdelerinin içinde muhafaza ederler ve sonunda 6-9 arasında yavru doğururlar. Gebelik dönemleri, yaklaşık dört ay sürer ve bu esnada yavrular dişinin rahmine özel çıkıntıları aracılığıyla beslenirler. Bilim insanları, bir zamanlar bu çıkıntıların gözlerinin arkasında büyüdüklerini ve sonradan embriyon halindeki balığın midesine bağlandıklarını düşünüyorlardı. Fakat aslında bu çıkıntılar gövdeyi bir zarf gibi sarar. Vatozların iğneleri doğumdan önce oluşur.
Diğer birçok vatozlarla ortak olarak bu türlerin doğurganlık oranları düşüktür. Bilim insanları, en ideal koşullarda bile büyüklüklerinin iki katına ulaşmasının en az 15 yıl vakit alması olası olduğunu hesaplamaktadırlar. Kendilerine yakın olan bir kimseye iğnelerini batırabilecek ve kesebilecek olmaları nedeniyle iğneli vatozlar, suyun dışında da hala tehlikeli yaratıklardır. Onlarla ilgilenmek ve onları tutmak tehlikeli olmasına rağmen, ticaret amacıyla avlanırlar. Gövdelerinin geri kalan kısmı balık yemi olarak işlenirken, sıradan vatozların kanatları, sıklıkla tütülenmiş olarak yenilmek için satılır.
Manta Vatozları

Bilimsel Adı: Manta birostris
Familya: Mobulidae
Takım: Myliobatiformes
Boyutları: 5.2 m; en irileri Atlantik Okyanusu mantalarıdır.
Fiziksel Özellikleri: Çok belirgin boynuz biçimindeki çıkıntıları, (cephalic fins) kafalarının hemen yanındaki yüzgeçleri, aşağıya gözlerine kadar uzanır; sırt yüzeyinin üstü siyahımsı kahve renkli, balıkların bireysel olarak tanınmalarına olanak veren değişken beyaz boyun yakası; gövdelerinin yanal yüzeyleri beyazımsı.
Yaşam Çizgisi: Dişiler, bir canlı yavru doğurur.
Beslenme Tarzı: Tipik olarak planktonlarla beslenirler ve bazen küçük balıkları yerler.
Yaşam Alanı: Ekseriya okyanusların üst uzantılarında ve bazen haliçlerde ve hatta nehirlerde bulunurlar.
Yeryüzünde Dağılımı: Atlantik Okyanusu’nun tropikal bölgelerinde, Güney’de Brezilya’ya kadar; ABD’nin doğusu.
Türün Durumu: Küresel ısınmanın yiyecek kaynaklarını etkilemesi muhtemel olmasına rağmen, bu tür her hangi bir ani tehdit ile yüz yüze değil.

Bu okyanus devleri, 6.7 m uzunluğa ulaşabilen kendi gövdelerinden çok daha büyük kanatlara sahiptir. Küçük teknelerin etrafında daireler çizerek ve dalgaların üzerinden atlayarak denizcilere yüzyıllarca ilham vermişlerdir.
Mantalar, vatozların en irileri olmasına rağmen, değişime uğramış solungaçlarının yapıları sayesinde suyun içindeki mikroskobik canlıları filtreleme yöntemiyle süzerek neredeyse tamamen planktonlarla beslenirler. Kafalarının ön kısmına yerleştirilmiş çok büyük ve ambar gibi boşluklu ağızlarının içine su akarken solungaçlarının içinden geçer ve buradaki kemerler planktonları filtreler ve daha sonra suyun içinden süzülen planktonlar yutularak doğruca midelerine gider. Kafalarının hemen yanındaki belirgin yüzgeçleri ise deniz suyu içindeki yiyecekleri mantaların ağızlarına doğru yönlendiren huniler gibi hareket eder fakat mantalar beslenme faaliyeti yapmadıkları zaman kıvrılarak muhafaza edilirler. Bu boynuz gibi çıkıntılar da bu türlerin niçin dev şeytan vatozu olarak isimlendirildiklerini açıklar. Şayet mantalar bir balık sürüsü bulursa, sürüyü ağızlarıyla emerek olduğu gibi bütün olarak yutarlar. Sadece alt çenelerine sıkışıp kalmış yaklaşık 270 tane dişleri vardır.
Ara sıra, kendi cinslerinden diğer mantalarla bir araya gelerek oluşturdukları guruplarla ilişki kurmalarına karşın, sıklıkla tek başına görülürler ve ergin bir mantaya küçük pilot balıkları (Naucrates ductor) sürüsü eşlik edebilir. Mantaların su içindeki yüzüş biçimlerinin görüntüsünü betimleyen İspanyolca dilinde “pelerin†anlamına gelen manta sözcüğünden türetilmiş ismiyle uyumlu bir şekilde hareket ederken çok nazik ve zariftirler. Onlara su içinde itici hareket gücü veren kuvvetleri denizin 1.5 metre dışına atlayabileceği sadece uçarak değil fakat hatta bazen de çember gibi havada dönerek uçtukları anlamına gelir.

Özel Kur Yapma Yerleri
Bu vatozlar olgunlaşarak yaklaşık 4 metre kanat açıklığına erişecek kadar büyüdükleri vakit, yıl içinde herhangi bir zamanda çiftleşirler. Pasifik Okyanusu’ndaki Mikronezya Federal Devletleri’nin bir parçası olan Yap Adası’nın etrafında, ünlü kur yapma yerlerinden toplanabilirler.
Araştırmacılar, gövdelerindeki desen ve işaretlerdeki küçük farklardan bu hayvanları bireysel olarak tanıyabilmişlerdir. Büyüklüğü her ne olursa olsun, 13 ay (395 gün) süren bir gebelik döneminden sonra dişiler bir tek yavru doğururlar. İyice gelişmiş olarak dünyaya gelen yavru mantanın kanat açıklığı, bu safhada 1 metreden fazladır.
Meksika’da manta vatozlarının derilerinden özel deri yapılmasına rağmen, manta vatozları; hiçbir ölçekte ticari amaçla avlanılamazlar. Manta vatozlarının beslenme alışkanlıkları, kendi cüsselerinden çok ayrıdır. 1360 kg ağırlığa kadar büyüyebilmeleri, onların olta ile yakalanmalarını büyük oranda olanaksız hale getirir.
Asrevya bunu beğendi.
Konuyu 1 kişi okuyor. (0 üye ve 1 ziyaretçi)
 
Seçenekler
Stil