Güdü: Organizmayı etkileyerek harekete hazır hale getiren iç ve dış uyarıcılardır.
Güdülenme: Organizmanın bir güdünün etkisiyle harekete hazır hale geçerek davranışta bulunma sürecidir.

Güdülenmiş Davranışın Özellikleri:

1) Güdülenmiş Davranış Seçicidir: Aç bir insanın önüne su ve yemek konursa yemek yer.

2) Güdülenmiş Davranış Etkindir: Organizma güdüsünü tatmin edene kadar çaba gösterir.

3) Güdülenmiş Davranış Yorucudur: Organizma güdüsünü tatmin ederken çabalar, yorulur.

Organizmayı harekete hazır hale getiren 3 tür güdü vardır:

1) Fizyolojik güdüler
2) sosyal güdüler
3) İçgüdüler

1) Fizyolojik güdüler:
Organizmanın varlığını sürdürebilmesi için gerekli olan güdülerdir.
Örnek: Açlık, susuzluk, annelik, cinsellik, dinlenme, uyku, boşaltım

Özellikleri:
<Tüm canlılarda bulundukları için evrenseldir.
<Diğer güdülerin temelini oluşturdukları için birincildir.
<Kalıtım yoluyla kazanılır.
<Sosyal güdülerin kaynağıdır.
<İnsanlarda ve hayvanlarda ortak olarak bulunur.
<Yaşamak için zorunludur.

2) Sosyal güdüler:
Organizmanın toplum içerisinde yaşaması sonucunda oluşan güdülerdir.
Örnek: Sevme, sevilme, beğenilme, başarı, hırs, kendini gerçekleştirme vs.

Özellikleri:
3) Kaynağı çevredir, toplumdur.
4) Bireyden bireye, toplumdan topluma değişir.
5) İleriki yaşlarda daha çok etkindir.
6) Fizyolojik güdülerden daha karmaşıktır.

NOT:
7) Fizyolojik güdüler evrenseldir, Sosyal güdüler ise özneldir. Bireyden bireye, toplumdan topluma değişir.
Fizyolojik güdüler doğuştandır(kalıtım), Sosyal güdüler ise öğrenme sonucu kazanılır.
9) Duruma göre biri diğerinden üstün olabilir.

3) İçgüdüler:
Doğuştan kazanılan, niçin yapıldığı bilinmeyen, bir türün bütün bireylerinde aynı şekilde görülen, kalıtım yoluyla bireyden bireye aktarılan, evrimleşmemiş davranışlardır.
Örnek: Arının bal yapması, Örümceğin ağ örmesi vs.

Özellikleri:
*Doğuştandır, yani öğrenilmemiştir. ( Arının bal yapması )
*Otomatiktir. ( Arı, kovanın bal ile taştığına aldırmadan bal yapar.)
*Türe özgüdür. ( Arı bal yapar, Örümcek ağ yapar, Köpek havlar, Kuş uçar vs.)
*Evrimleşmemiştir. ( Bin yıl önceki örümceklerde ağ yapıyordu. )
*Hayvanlarda görülür.

NOT:
*Fizyolojik güdüler evrenseldir, İçgüdüler ise türe özgüdür.
*Fizyolojik güdüler ve İçgüdüler doğuştandır.
*Fizyolojik güdüler otomatik değildir, İçgüdüler ise otomatiktir.

ALIŞKANLIK
Çok iyi öğrenilmiş, tekrar edile edile düşünmeden yapılır hale gelmiş davranışlardır.
Örneğin: Sigara, içki gibi.

Özellikleri:
*Alışkanlık ile İçgüdü aynı şey değildir. Alışkanlığın temelinde öğrenme vardır, İçgüdü ise doğuştandır.

REFLEKS
Organizmanın bir uyarıcıya karşı verdiği ani ve istem dışı tepkidir.
Örneğin: Öksürmek, gıdıklanmak, esnemek, gözbebeğin küçülmesi vs.

*Refleksler geliştirilebilir
NOT:
*Refleksler geliştirilebilir. ( Karateciler, Tenisçiler, Kaleciler )
*Refleksler ortadan kaldırılamaz, bir süre geciktirilebilir. (Öksürüğümüzü bir süre tutabiliriz; ama gıcık fazla olursa tutamayız.)
*Refleksler organizmayı tehlikelere karşı korur. (Gözbebeğin ışığa karşı büyüyüp küçülmesi.)

REFLEKS İÇGÜDÜ
Evrenseldir Evrenseldir
Otomatiktir Otomatiktir
Doğuştandır

Alıntı