Kollajen (bazen kolajen veya kollojen olarak da anılır) hareket sisteminin yapı taşlarını, özellikle kemik, kıkırdak, lif ve eklemleri oluşturan protein. Bu protein birbiri üzerine sarılmış üç alfa zincirinden meydana gelir. 19 tane değişik tipi tanımlanmış olup, tip I, tip II şeklinde isimlendirilir. Bu çeşitlilik moleküler yapıdan kaynaklanmaktadır. Kollajenin ana molekülü tropokollajendir. Tropokollajenler de hücrenin içinde üretilen prokollajenlerden oluşur.


Tropokollajenin üçlü (triple) heliks yapısı.



Kollajen Fibril
Kollajen fibriller; bağ dokusunun tüm çeşitlerinde değişik miktarlarda yer alan, kollajenden yapılmış fibrillerdir. En çok fibroblastlar tarafından sentezlenir. Bununla beraber, osteoblast, odontoblast, kondroblastlar tarafından da sentezlenirler. Belirli bir uzunluğu yoktur, gerilme ve çekilmelere karşı çok dayanıklıdır. Bu özelliklerinden dolayı tendon, ligament, kemik, diş ve deride görülürler. Kaynatıldığında eriyerek yapışkan bir madde olan jelatine dönüşür. Dericilik sanayinde deriye dayanıklılık kazandırdığından bazı işlemlerden geçirilerek kullanılır.

Beş tip collogen fibril bulunur.Collogen tip1,tip2,tip3,tip4 ve tip 5.Vücutta en fazla bulunanı tip 1 olup toplamın %30 kadarını oluşturur.Osteoblas ve odonto blastlar tarafından sentezlenir.Kemik ve tendonlarda bulunur.Tip 2 kondroblastlar tarafından üretilip kıkırdak dokuya özgüldür.Tip 3 embriyonal safhada birçok tabakada bulunurken gelişim esnasında collogen tip1 e dönüşür.Fibroblastlar tarafından sentezlenir ve ergin dönemde kan damarları ve bağırsak duvarlarında bulunur.Tip 4 bazal lamina yapı elemanıdıp ve epitel ve endotel hücreleri tarafından üretilir.Tip 5 i neyin ürettiği bilinmemekle birlikte embriyonik zar ve kan damarlarında bulunur