Erzurum’daki bir insan Antalya’daki bir insandan neden daha esmer?, Biliyor musunuz?

Değişik bölgelerdeki insanların, bölgede yoğunlaşan ortak anatomik özelliklerini gen havuzuyla açıklamamız doğru olur. Gen havuzu, belli bir gene ait, bir populasyonda bulunan tüm bireylerdeki tüm alellerin oluşturduğu topluluğu anlatan terimdir. Gen havuzundaki alellerin oranına göre, bir fenotipin (genetik yapı olan genotipin sonucu olarak ortaya çıkan somut özellik) farklı popülasyonlardaki oranı da değişir. Erzurum’da, Antalya’ya göre oransal olarak daha fazla esmer insanın bulunması, Erzurum’da ten rengini belirleyen genlere ait gen havuzlarında,koyu renkle ilgili genlerin oranının daha yüksek olduğunu gösterir. Dolayısıyla esmer ten rengi daha yüksek bir olasılıkla görülür. Gen havuzlarının kompozisyonunun bu şekilde farklı olmasının sebeplerine gelecek olursak; muhtemelen o yörelere göç eden insanlarla ilgili.

Ama şunu belirtmek gerekir ki, bahsettiğiniz ve benzeri durumlar, sonradan iklim, coğrafya vs. şartlarının etkisiyle oluşmuş değildir; zira böyle değişiklikler çok daha uzun zaman ister. Zaten incelediğimiz zaman doğu bölgelerimizde kimi yerleşimlerde de açık renk ten, renkli göz, sarı saç gibi özelliklerin çoğunlukta olduğunu görebiliriz. Mesela Mersin’de çok koyu ten rengine sahip yörük topluluklarının yanında, tam tersi özellikler gösteren yörük obaları da mevcuttur.

Geçmişte, yolculuğun ve dolayısıyla uzak yerleşimler arası evlenmelerin çok nadir olduğunu düşünürsek, belli özelliklerin belli yörelerde neden yoğunlaştığını daha iyi anlarız; gen havuzları geçmişte çok az değişiyordu, günümüzde ise çok farklı yörelerin insanları evlenebiliyor ve farklı özellikler doğan çocuklarda bir araya geliyor, gen havuzları geçmişe nazaran büyük değişikliklere uğruyor.