Eski Türk Dini

Türkler, İslam’ın dışında, temasa geldikleri dinlerin hiçbirisini, kendi inanç ve kültürleriyle bağdaştırmamıştır.

-Türkler aktiftir. Bir ‘’Tanrı’’ ya inanmaktadır. Ahlaki değerlere önem vermektedirler ve ‘’ Ahiret hayatı’’ nı kabul etmektedirler. Budizm, Maniheizm hatta Hıristiyanlık gibi dinlerde insanları pasifleştirici esaslar ağırlıktadır.

Budizm: Miskinliği tavsiye etmekte, Tanrı anlayışını yansıtmamakta, ahiret hayatına önem vermemektedir. Bu yüzden Budizm’i Göktürkler kabul etmemiştir.

Maniheizm: Akıncı ruhunu öldüren, gnostik düalizmi esas alan senkretik bir dindir. Uygurlar bu dini kabul etmediler.

Yahudilik: Hazar Türklerinden az bir kısmı kabul etmiştir.

Hıristiyanlık: Gagauzlar, Çuvaşlar benimsemiştir.

– Gagauzlar: 250-300 civarındadır. Hıristiyan’dır lar. Fakat mevcut Hıristiyanlardan farklıdır. Kutsal kitapları Türkçedir. İnanç ve ibadetleri Hıristiyanlarınkinden farklıdırlar. Onlar eski Türk kültürünü devam ettirmekte ve bu kültürü Hıristiyanlığa hakim kılmaktadır.

– Çuvaşlar: Rus hakimiyetine girmiş, Rus Ortodoks misyonerleri kanalıyla Hıristiyanlaşmıştır. Hıristiyanlık yüzeysel kalmış, geleneksel Türk dini inanışları canlılığını korumuştur.

– Hazar Türkleri: 4-5 bin kadarı Yahudiliğin Karaim mezhebine bağlıdır. Bunlar sadece Tevrat’la amel etmekte Talmut’u kabul etmemekte, kendilerinin Yahudiler dışında olduğunu, Türk olduğunu vurgulamaktadırlar.

– Şamanizm: Türklerin böyle bir dini olmamıştır. Şamanizm bir tekniktir, din değildir. Bununla beraber Türkler Şamanizm, animizme ait unsurlar Toteizm’e ait bazı özellikleri de yaşatmışlardır. Geleneksel Türk dini hoşgörüye dayalı bir dindir.

Kut: Tanrı tarafından Türk Kağanlara verilen ilahi bir güçtür. ( Tek Tanrı inancı.)

– Türklerdeki tek Tanrı inancı Çinlileri de etkilemiştir. Çinliler Tanrıyı ifade etmek için kullandıkları ’’tien’’ kelimesini Türklerden almışlardır.

– Türklerde ‘’ahiret inancı’’ vardır. İnsanın ölümlü olduğuna, mahşer gününe inanç vardır. Cennet cehennem inancıda mevcuttur.

– Geleneksel Türk inançlarında ‘’Atalar Kültü’’ önemli bir yer tutar.

Özetlersek: İslam’dan önce Türkler de Tanrı, ahiret, haşir, cennet, cehennem, melek, şeytan, ruh ve ruhun ölmeyeceği gibi inançlar mevcuttur.

İbadetler ve Gelenekler : Tek tanrıya inanan Türkler de ibadet merkezi Tanrı’dır ve onun rızasını kazanmadır. Bunun yanında Türkler atalara saygı duymuşlardır.

– Hakan, dini ve geleneksel törenleri yönetir.

– Devlet ve din işleri birbirinden ayrılmıştır.

– Resmi törenlerden biride hakanın tahta çıkmasıdır.

– Kurban; At, öküz, koyun kurbanı yapmışlardır. Veyahut kötü güçlere karşı adak hayvanı serbest bırakılmıştır. (Kötü ruhları kovmak ve yağmur yağdırmak için )

– Saçı: Cansız kurban demektir.

– Ateşin her şeyi temizlediğine inanan Türkler kötü ruhları kovmada kullanmışlardır.

– Türklerde ‘’yuğ’’ törenlerinin önemli bölümlerinden biride ölünün hatırına ‘’aş verme’’ dir.

*Kam: Türklerde ayin ve törenleri yürütüp ruhlarla teması olduğuna inanılan kimselere verilen addır.

*Ahlak anlayışı: Ahlaki yönden üstün özelliklere sahip Türkler, iyi niyetin, hoşgörünün, sadakatin timsali olmuşlardır. Cinayet, zina, yalan yere yemin etme, aldatma, riyada bulunma, hırsızlık yapma, adam öldürme, kibirli olma kötü davranışlardır.

Vatan sevgisi, topraklarına bağlılık, ülkelerini savunma Türklerin en bariz vasıflarındandır.

-Esma’ül Mürselih: 24 peygamberden bahseder.