Mapuçe Kızılderilileri Dini ve Mitolojisi

Mapuçe Mitolojisi, Merkez ve Güney Şili ile Güneybatı Arjantin’de yaşayıp doğa ruhları (Bkz. Ngen) ile ata ruhlarına tapınan Mapuçe halkı bölgenin yerlisi olup, yaratılış söylencesi dâhil pek çok efsaneyi kuşaktan kuşağa günümüze dek aktarmayı başarmıştır. İspanyolcada araucanos (Araukanyalı) olarak da bilinirler. Yaygın inancın aksine, Quechua dilindeki arauco (isyan) kelimesi araucano kelimesinin kökeni değildir, daha çok balçıklı su anlamına gelen Arauco kelimesinden türemiştir.
Şili istatistiklerine göre, çoğu Şilili Mapuçe az derecede yerli olmayan kökene sahiptir ve her ne kadar birçoğu kabul etmese de Şili'nin yerlisi olmayan kişilerin %90'ından fazlası değişen oranlarda Kızılderili kökene sahiptir. 2002 nüfus sayımına göre 604.349 Mapuçe vardır, bu Şili'nin nüfusunun yaklaşık %4'üdür. Bunun yanında yaklaşık 300.000 kişi And Dağları'nın diğer tarafında Arjantin'de yaşamaktadır. Topraklarını kaybetmelerinden dolayı, birçok Mapuçe Santiago gibi büyük şehirlerde fakir durumlarda yaşamlarını sürdürmektedirler. Mapuçe direnişi devam etmektedir, özellikle büyük ormancılık şirketlerinin geleneksel topraklarını yok etmesine ve Pinochet devrinin anti-terörizm kanunlarının son yıllarda topluluk liderlerine karşı sıkça kullanmasına karşı.

Mapuçe Dini

Mapuçe dininde maçi adı verilen ve yaşlı kadınlardan oluşan şamanlar kötülükleri kovmak, yağmur yağdırmak için ayin düzenlemekteydi. Şifalı otları kullanma konusunda da nesiller boyu aktarılan bilgiye sahip olan maçilerin düzenlediği şifa ayinlerine maçitun adı verilmekteydi. Admapu adını verdikleri sözlü yasalara bağlı olarak yaşayan Mapuçe halkı çok sayıda tanrıya inanmakta, Kalku adlı büyücü ve cadıların kötülüklerinden korunmak için de maçilere ihtiyaç duymaktaydı.

KALKU

Şili ve Arjantin pampalarında yaşayan Mapuçe halkının inanışında karabüyü ile uğraşıp, doğanın negatif güçlerine hükmeden büyücü ve cadıların adı olup, verdikleri zararlar ancak maçi adı verilen şamanlarca engellenebilir veya düzeltilebilirdi. Kalkular kimi zaman insanlara zarar verebilmek için Ançimayen veya Çonçon kılıklarına girerek dolaşmaktaydı.

NGEN

Mapuçe halkının doğa ruhlarına verdiği isim olup, ngen “sahip” kelimesiyle ilişkilidir. Doğanın çeşitli özelliklerini temsil eden ngenler evrensel ruh Pu-am tarafından yaratılmıştır.




DunyadinLeri..