Osmanlı Devleti’nde II.Abdülhamit’in tahtan indirilmesiyle, istibtad yönetiminin yerini alan Meşrutiyet yönetiminin saray ve ötesinde nasıl karşılandığı anlatılmaktadır.

KİTABIN ÖZETİ

II.Abdülhamit’in tahtan indirilmesinden sonra yönetim de değişmiştir. Yeni Padişah 5. Sultan Mehmet Reşat’tır. Yönetimle beraber yönetici kadro da değişmiş ve Osmanlı Devletinde Meşrutiyet dönemi başlamıştır.

Reşat Efendi’nin beşinci Sultan Mehmet namıyla cülüsü üzerine saray mabeyn başkatipliğine atanan Uşaklıgil, sarayı Meşrutiyet yönetimine uygun bir biçimde düzenlemek amacındadır. Başkatip olmasından dolayı padişahla her zaman yüzyüzedir. Sarayda olup bitenleri, padişahın günlük faaliyetlerini, nelerden hoşlandığını, nelere tepki göstereceğini, kısaca davranış biçimini çok iyi bilmektedir. Sarayda olup biten herşeyle yakından ilgilendiği için , padişahtan önceki söz sahibidir. Yani başkatip durum incelemesi yaparak, konunun padişahı nasıl etkileyeceği veya söz konusu durum karşısında ne gibi bir sonucun çıkacağını değerlendilir.

Yazar, saraydaki bu görevi süresince saray içinde geçen ve entrika kokan olayları anlatmış ve meşrutiyetin saray ve çevresinde meydana getirdiği değişiklikleri kaleme almıştır. Fakat sadece bunları anlatırken çekici ve açık uslüpla zamanın ileri gelenlerinin portlelerini çizmiş, önemli olayların tahlillerini yapmıştır. Zamanın adeta psikolojik ortamını gözler önüne sermiştir. Ayrıca saray adetlerinin eskimeyen yanlarını anlatmış ve dört yıllık zaman kesimini bir tarihçi gibi değerlendirmiştir.

KİTABIN ANAFİKRİ

Bir devletin yönetim usulünün değişmesiyle yönetilen kadronun ve bu yönetimden etkilenecek kişilerin yeni yönetim usullerine yabancılık çekeceğini dile getiliyor.

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

II.Abdülhamit 93 Harbini bahane ederek meclisi kapatıyor. Harpten sonra meşrutiyeti tekrar ilan etmek isteyen İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından tahtan indiriliyor.

Sultan Mehmet Reşat: II.Abdülhamit’ten sonra tahta geçiyor.

İbrahim Bey : Resmi sıfatı olmayan ziyaretçilere delalet vazifesiyle üçüncü mabeynciliğe tayin edildi.

Tevfik Paşa: Yeni padişah tahta geçince Londra sefaletine getirilmiştir.

Hüseyin Hilmi Paşa: Sadarete getirilmiştir. İttihat ve Terakki ile irtibat sahibidir.

Tevfik Bey: İkinci Mabeyncidir.

Alıntı