Çöl Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir

İklim koşullarına göre kurak ve yüksek sıcaklıda sahip alanlara sıcak çöl aşırı düşük sıcaklıktaki alanlara da soğuk çöl denilmektedir. Sıcaklık ışık ve yağış miktarının bitki ve hayvan yaşamındaki sınırlayıcı özelliği çöllerde belirgin biçimde görülür. Çöller çetin iklim koşulları nedeniyle fauna ve flora bakımından fakir ortamlardır.

Sıcak çöllerde suyun azlığı bitkiler ve hayvanlar için en önemli sorundur. Bu nedenle çöl bitkilerinin bir kısmı suyu bulduğu zaman onu en yüksek düzeyde kullanarak kısa sürede filizlenir meyve verir ve tohum saçar. Tohumlar da su buluncaya kadar bekler. Bazı çöl bitkilerinin su kaybını en aza indirmek için toprağın üstündeki bölümleri çok küçüktür. Bunların toprak altında yaygın kökleri vardır. Bazıları ise güneş ışığının etkisini en aza indirecek kadar ince ve uzundur. Örneğin Saguara kaktüsü 15 m yüksekliğe ulaşır. Kaktüs gibi bitkiler suyu gövdelerinde depolar. Yaprakların yerini alan dikenler nem kaybını azaltır.


Çöllerde yaşayan birçok hayvan türünün kendine has davranışsal ve yapısal özellikleri varır. Çöl hayvanları fazla ısıyı bedenlerinden uzaklaştırmak için değişik mekanizmalar kullanır. Birçok çöl hayvanının rengi başka bölgelerdeki hayvanlara kıyasla daha açıktır. Pek çok çöl hayvanı su ihtiyaçlarını bitkilerden özellikle su depolayan kaktüslerden temin eder.

Örneğin bazı çöl kertenkeleleri çoğunlukla hareket halindedir ve sadece gölgede dinlenir. Yarasa yılan kemirgen tilki kokarca gibi hayvanlar geceleri ortaya çıkar gündüzleri serin bir oyuk ya da mağarada uyur.

Soğuk çöller buzlarla kaplı olduğu için yağış alan kıyı kesimleri dışındaki yerlerde yaşam pek mümkün değildir. Burada yaşayan penguen fok kutup tilkisi beyaz ayı ve kuş gibi hayvanlar besinlerini genellikle denizden sağlar.

Kutuplarda yaşayan hayvanlar düşük sıcaklıklar ve besin yetersizliği gibi şartlara uyum sağlamak zorundadır. Örneğin kutup ayıları soğuktan korunmak için buzun içinde kazdıkları yuvalarda kışı uyuyarak geçirir.

Kutup bölgelerindeki yaşam koşullarına uyum sağlamış olan fokların derilerinin altında kalın bir yağ

tabakası mevcuttur. Bu tabaka soğuk sularda yaşayan fokların vücut ısısının çabuk düşmesini önler.