En eski Türk lehçesi. Eski Oğuzca Batı (Oğuz) ve Doğu (Orta Asya) olmak üzere iki ana kola ayrılmıştır. Doğu (Orta Asya) kolu, Eski Çağ (Göktürk, Eski Uygur, Eski Kırgız), Orta Çağ (Karahanlıca, Harizmce, Çağatayca) ve Yeni Çağ (Özbekçe, Yeni Uygurca) dönemlerini; Batı (Oğuz) kolu da Eski Çağ (Onoğuz, Dokuzoğuz), Orta Çağ (Orta Oğuzca) dönemlerini geçirmiştir. Orta Oğuzca, Batı Oğuzca ve Doğu Oğuzca olmak üzere iki kolda gelişmiştir. Batı Oğuzca, Eski Anadolu (13.-15. yüzyıl), Eski Azerbaycan (13.-18. yüzyıl), Selçuklu Türkçesi (13. yüzyıl), Eski Osmanlıca (14.-15. yüzyıl) evrelerinden sonra Yeni Çağ'da 2 ana kolda gelişir: A) Eski Osmanlıca (1450-1839), Yeni Osmanlıca (1839-1923), Türkiye Türkçesi (1923'ten bu yana), Gagavuzca, Kırım Osmanlıcası; B) Azerî Türkçesi (18. yüzyıldan bu yana, Kafkasya Azerî ağızları, İran Azerî ağızları). Doğu Oğuzca, Eski Türkmence (15.-17. yüzyıl), Orta Türkmence (18.-19. yüzyıl), Yeni Türkmence (19.yüzyıldan bu yana) dönemlerine ayrılmaktadır