28 nci tümen 28 Ağustos sabahı, Köprülü güneyinde 4 ncü Yunan tümeni ile bir tesadüf muharebesi yaptı. Yunan tümeni, emniyet tertibi almadığı için baskına uğradı ve ağır zayiat verdi.
2 nci Süvari Tümen Komutanı Yarbay Zeki Bey (Tümgeneral Zeki Soydemir) iki süvari alayı ile, Eğrette geceyi geçiren 9 ncu Yunan tümenine yaptığı baskın bir cüret ve cesaret örneğidir. 2 nci Yunan Kolordu Komutanı Diyenis’de Eğret’te bulunuyordu. 9 ncu tümen hiç muharebeye girmediği için ve dolgun mevcutlu, olduğundan, 2 nci süvari tümeni mümkün olan tesiri yaptıktan sonra Ulucak’a doğru çekilmiştir.
2 nci Ordu; mürettep süvari tümeni ile, Diğer güneyi, 61 nci tümenle ihsaniye batısına, 4 ncü kolorduyla Gazlı Göl bölgesine vardılar. Düşman mukavemeti olmadığı halde birlikler 15-20 Km. yürüyüş yapımışlardı. 10 Km. daha yürüselerdi Resul Baba Dağ kuzeyindeki düşmanla temas edeceklerdi. Böylece, 29 Ağustos sabahı, doğudan 2 nci Ordu, güneyden 1 nci Ordu tarafından kuşatılmış olacaktı. Batıda süvari baskınında böyle bir durumda yapılması, 29 Ağustos günü kat’î neticenin alınmasını sağlayacaktı.
2 nci Ordunun yavaş hareketi, ihtiyattaki 2 nci kolordunun kısa yoldan Sincanlı Ovası’na yürütülmeyerek, Afyon’a getirilmesi ve Batı Cephesi Emrinin geç alınması, düşmana çekilme fırsatı vermiştir.
2 nci kolordu Afyon’dan Resul Baba Dağı güney batısına, Afyon kuzey batısındaki 4 ncü kolordu Çat kuyu – Akşehir hattına, 1 nci kolordu Düzağaç – Tazılar bölgesine ilerlediler. Kolordular akşama kadar hedeflerine vardılar. Süvari kolordusu, Eğret baskınından sonra, Altıntaş güneyinde toplandı.
General Trikopis Sincanlı Ovası’nın kuzeyindeki sırtları General Frangos’un emrindeki 1 ve 7 nci tümenlerle tutarak, bunun himayesinde diğer tümenlerini İlbulak Dağı üzerinden Dumlupınar’a doğru çekmek istiyordu. Bunun yapılabilmesi için General Frangos’un 28 Ağustos günü emredilen mevziîde savunmaya devam etmesi, diğer beş Yunan tümeninin de büyük molalar dışında gece gündüz yürümesi gerekiyordu.
Birlikler panik içinde çekildikleri ve süvari kolordusunun baskısı altın¬da olduklarından, emredilen mevziî de savunmaya devam etmesi, diğer beş Yunan tümeninin de büyük molalar dışında gece gündüz yürümesi gerekiyordu.
Birlikler panik içinde çekildikleri ve süvari kolordusunun baskısı altında olduklarından, emredilen mevziîde savunmaya devam etmesi, diğer beş tümenin Köprülü baskını cephede büyük bir gedik açmış, Bal Mahmut ve Ayvalı güneyinde bulunan Plastiras ve Lufas müfrezeleri batıya çekilmişlerdir.
Süvari akınları nedeniyle, bu düzensiz çekilmeler, 1 ve 7 nci tümenlere de sirayet etmiş, bu durum karşısında, General Frangos, saat 15.00’de Dumlupınar mevziîne çekilmeye karar vermiştir. Bu kararın tatbiki kolay değildi. Ancak talih generale yardım etti. Süvari Kolordusu daha geniş bir kuşatma için yanlız 1 nci tümeni bırakarak diğer iki tümeni ile gece kuzeye doğru hareket etti. Bu hareket duruma ve Ordunun maksadına uygundu. Eğer, 1 nci Kolordu, ilk emre göre önce kuzeye doğru yürüyerek vakit kaybetmeseydi, kestirme yoldan Dumlu istikametinde giderek, Frangos Grubunun geri çekilme yolunu kesecekti.
General Frangos, süvari kolordusunun açık bıraktığı sahadan Dumlupınar istikametinde çekilmeyi başardı. Kendisine diğer tümenlerden yedi-sekiz tabur katıldı. Böylece üç tümene yakın bir kuvvet kurtulmuş oldu. Bunlar, Dumlupınar güneyindeki iki Yunan tümeni ile de birleşeceklerdi.
General Frangos’un Dumlupınar mevziîsine çekilmesi, İzmir istikametini kapatmak açısından yararlı olmuştu. Ancak, İlbulak Dağı’ndaki General Trikopis Grubunun güney kanadı açık kalmıştı. Bununla beraber 2 nci Ordunun yavaş hareketi ve 1 nci Ordunun da cephe değiştirmesi, ona Dumlupınar’a kadar çekilme fırsatı vermişti. Onun İlbulak bölgesinde gecelemiyerek 10 Km.lik fazla bir yürüyüş yapması, kendisini selamete götürebilirdi.
Yunan yazarları, Trikopis Grubunun batı yürüyüşüne, yerinde saymak diyorlar. Biz de onun Eğret-Ulucak-Çatkuyu bölgesinde gecelemesine gaflet uykusu diyeceğiz.
Trikopis raporunda gece yürüyüşleri için klavuz bulamadığını ve gece yürüyüşlerinde birliklerin birbirlerine karışmalarından çekindiğini yazmakta ise de, bu ciddi bir mazeret olamaz. Ancak, Trikopis, General Frangos’tan kendi güney kanadını koruyacağını ümit etmiş olabilir. General Frangos’un da birden bire Dumlupınar’a çekilmeyerek, bunu yapması gerekirdi''.
Kaynak:
ATATÜRK KÜLTÜR DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU
ATİLLA KOLLU
1 Suna Kili; Türk Devrim Tarihi, 3. Basım, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1982, s. 105.
2 Suna Kili; a.g.e., s. 105.
3 Sabahattin Selek; Anadolu İhtilali, 8. Basım, Kastaş A.Ş. Yayınları, İstanbul, 1987, s. 707.
4 Atatürk’ün söylev ve Demeçleri (1906-1938), 2. Cilt, TTK Yayınları, Ankara, 1959, s. 495., Suna Kili; a.g.e, s. 108.
5 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 707.
6 Utkan Kocatürk; Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918-1938, 2. Baskı TTK Ankara, 1988, s. 293.
7 İsmail Sosyal; Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, TTK Yayınları, Ankara, 1989, s. 36.
8 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 685.
9 Moskova Andlaşması; 15. Madde “İşbu Türk-Rus Andlaşması’nda Güney Kafkasya Cumhuriyetlerine ilişkin hükümlere Türkiye ile bu Cumhuriyetler arasında yapılacak Andlaşmalarda uyulmasını zorunlu kılmak için, Rusya sözkonusu güney Kafkas Cumhuriyetleri katında gerekli girişimlerde bulunmayı yükümlenir.”
10 Kazım Karabekir; İstiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1960, s. 1002.
11 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 689.
12 Salahi R. Sonyel; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika II, TTK Yayınları, Ankara, 1991, s. 186.
13 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 692.
14 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 692.
15 Sabahattin Selek; a.g.e., s. 692.
16 Esat Uras; Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Ankara, 1960, s. 718.
17 Nutuk; 1952 baskı, Cilt II, s. 620-625.
18 Ergün Aybars; Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, 2. Baskı, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1989, s. 993.
19 Gotthard Jaeschke; Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, Mondros’tan Mudanya’ya kadar (30 Ekim 1918-n Ekim 1922), TTK Yayınları, Ankara, 1989, s. 141, 144.
Damla



Üyelik tarihi
14 Aralık 2014
Bulunduğu yer
İzmir.
Mesajlar
45.996
Seslenildi
8368 Mesaj
Etiketlendi
235 Konu
28 Ağustos 1922 Büyük Zafer: Taarruzun Üçüncü Günü | Atatürk Günlüğü
21 Ağustos 2017
28 Ağustos 1922 Büyük Zafer: Taarruzun Üçüncü Günü | Atatürk Günlüğü.
''2 nci Ordu düşman mevziîlerine girmişti. Ancak, düşmanın gece batıya çekildiğini kestirememişti. 1 nci Ordunun yeni emri gereği, 4 ncü Kolordu Afyon-Boyalı, 1 nci Kolordu Köprülü güneyi-Kırka, 23 ncü tümen Köprülü güneyinde 3 ncü tümen Bal Mahmut, 14 ncü tümende Ayvalı yakınlarına kadar sokulmuşlardıki, Trikopis’in verdiği emre göre, bu mevzilerin Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilmesi gerekirdi. Süvari kolordusu da düşman deresinde Düz Ağaç-Eğret istikametinde yürüyordu.
- Paylaş
- Share this post on
Digg
Del.icio.us
Technorati
Twitter
birikim bunu beğendi.
To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.
Years and years.