Büyük Millet Meclisi’nin Saygıdeğer Üyeleri!



Büyük Millet Meclisi’nin altıncı çalışma yılına giriyoruz. Değerli üyelerini saygı ile selâmlarım. (Teşekkür ederiz sesleri) Halk yönetiminin engellerden arındırılması için Yüce Meclis’in kabul ettiği kanunlar, şimdiye kadar tam anlamıyla büyük bir başarı ile uygulanmıştır. Yüzyıllardan beri sürekli olarak gelişme yolunda ilerlemekte bulunan medeni milletler seviyesine çıkmakta Türkiye’yi alıkoymuş olan engellerin ortadan kalktığını Türk milleti büyük bir rahatlıkla anladı. (bravo sesleri)



Hepimizin, halkın en küçük topluluklarında bile kendi gözlediğimiz ve ilişkilerimizle ortaya çıkan bu gerçek, Cumhuriyet yolunda kazanılanların, küçük veya büyük herhangi bir engele karşı, milletimiz tarafından, kesinlikle korunacağının en inandırıcı kanıtıdır. (Bravo sesleri). Kazanılanların korunması şöyle dursun, Türk milletinin yeteneği ve kesin kararlılığı, Cumhuriyet, medeniyet ve yükselme yolunda durmadan çekinmeden ilerlemektir. (Alkışlar).



Efendiler! Geçen toplanma yılı içinde, ülkenin iç olaylarını özet olarak belirtmek için, diyebiliriz ki, genel durum olağan ve durulmuş olarak devam etmiştir.



Cumhuriyetin, güvenliğin korunmasına verdiği önem, ülkenin her yanında bütün vatandaşlarımızca anlaşılmış ve sürekli olarak artmakta bulunan sonuçlar, halkın huzurunu sağlayabilecek dereceyi bulmuştur. Gerçi Hakkari ilimiz içinde bazı Nesturi1 eşkıyasının yaptığı ağır suçlar özel önlemleri gerektirmiş ise de, olay, halkın güvenliğinin ve Cumhuriyetin saygınlığının gereği olan bir ivedilikle ve kesin olarak çözüme ulaştırılmıştır.(brova sesleri, alkışlar).



Efendiler! Erzurum ve Kars illerimizin bazı yerlerinde olan deprem, üzülerek söylüyorum, pek çok kayba neden oldu. Fakat felâkete uğramış halkın gösterdiği özveri, bütün milletin gösterdiği ilgi ve şefkat ve Cumhuriyet hükümetinin bütün araç ve gereçlerini yönelterek aldığı önlemler, acıyı hafifletmiştir.



Diğer yandan değişim anlaşmalarıyla anavatana kavuşan kardeşlerimizin, birçok ihtiyaçları henüz sağlanamamıştır. Hükümet ve Yüce Meclis’in bunun için ivedilikle önlem alması gerekmektedir.



Saygıdeğer efendiler! Uzun savaş yıllarından barış dönemine geçmiş olan büyük ordumuzun, geçen yıl içinde gösterdiği dirlik ve canlılık özellikle kaydedilmeye değer. Hiçbir zaman saldıran olmayı düşünmemiş olan ve fakat daima haksız saldırılara uğrayacağını düşünen bir millet ordusu olarak, ordumuz uzun bir seferden sonra hemen diğer bir sefere başlayacakmış gibi, maddî ve manevî hazır bulunmaktadır. (Alkışlar).



Efendiler! Deniz kuvvetlerimi, köklü ve ciddi suretle düzeltmek düşünülmelidir. Bu hususta özellikle seçkin elemanları çok iyi yetiştirip, onlardan ülkenin acil ihtiyacında yararlanmak ve bu arada ülkenin gücü üstündeki hayallerden kaçınmak gereklidir. (Doğru sesleri) Ülkenin korunmasından söz ederken askerlik dünyasından önemli ve etkili bir yeri olan hava kuvvetlerine Yüce Meclis’in özel ilgisini ve dikkatini çekerim.



Efendiler, medeni devletlerin genel yönetiminde özellikle göze çarpan malî durumda, Cumhuriyet devrinde gözle görülür bir gelişme gösterilmiştir. Maliyemiz düzen, disiplin ve güven kurallarını başarıyla izledi. Borç almaya gerek kalmadan iç borcu düzenli olarak ödüyoruz. Dış borçlara gelince, yükümlülüğün yerine getirilmesi doğal olup, anlaşmanın gereklerinden olan önceki işlemler halen devam etmektedir.



Maliyemiz, sayım vergisi gibi asırlık vergilerin düzenlemesi için başladığı ilk adımında, halka hemen rahatlık sağladı. Ülkenin başında, Orta Çağın en acımasız derdi olarak bugüne kadar yürürlükte olan aşarın kaldırılmasını, Yüce Meclis’e önerebilecek malî duruma Cumhuriyet yönetiminin bir yılda ulaşmış olması gerçekten sevinilecek ve övünülecek bir olaydır. (Bravo sesleri ve alkışlar).

Ticaret durumumuz, sürekli bir gelişimi sağlayabilecek durumdadır. Ülkenin tarım ile kalkınabileceği konusunda geçen yıl alınan önlemler, genel olarak hemen kendini hissettirmiştir. Gelecek yıllarda da tarımda bol ve verimli sonuçlar sağlayabilecek önlemlerin alınması önemli devlet görevleri arasında sayılmalıdır.



Efendiler! Geçen yıl içinde bütün ülkede yaygın bir sağlık kuruluşunun kurulması çalışmalarına başlanmıştır.

Günümüze kadar genel sağlık durumuna önem vermenin derecesi, mücadele yoluna girildikçe daha kuvvetli ortaya çıkmaktadır. Önümüzdeki sene de bu yolda genel sağlık çalışmaları için önlemler almak özellikle gerekmektedir. Hele sıtmaya karşı başlı başına bir uğraş dönemine girilmesi, Yüce Meclis’in öngöreceği büyük işler arasında sayılmalıdır. Doğrusu bizim için nüfusun korunması ve sağlık içinde bulundurulması ve çalışmaların sağlıklı ve canlı olmasını sağlayıcı önlemlerin en başında sıtma mücadelesi bulunmalıdır.



Sayın üyeler, eğitimde başlanılan genel ve temel reformların ciddî bir biçimde sürdürülmesi gereklidir. Geçen yıl içinde, millî eğitim için konulan kurallar çok değerli sonuçlar vermiştir.



Ülkede kurulmasını istediğimiz eğitim kuruluşlarının öğretmen ihtiyacı ve yapıların nitelik ve nicelikleri düşünülünce, eksiklerin tamamlanması için uzun yıllar gerekli olduğu kabul edilir. Bununla birlikte, sekiz ay kadar kısa bir süre içinde yeni prensiplerin başarı ile uygulamaya konulmasının sonuçları ortadadır. Daha şimdiden, kadın ve erkek Cumhuriyet öğretmenlerinin, öğretim kurumlarının yetiştirmekte oldukları öğrenciler ile birlikte, gerçek bir kültür ordusu görünüşü gösterdiğine, ülkenin pek çok yerlerinde ben kendim tanık oldum. Bu aydın kurulların, bulundukları yerlerde öğrenim altındaki öğrencilerden başka; doğrudan doğruya halk üzerindeki çok verimli etkilerini büyük kıvançla anmak isterim. Bu durum aynı zamanda, Cumhuriyeti koruyan ve gelişmeye istekli halkımızın, okulun vereceği aydınlığa olan özleminin ve cahilliğe, bağnazlığa olan nefretinin şiddetini de açıklayan en kuvvetli kanıtıdır. (Alkışlar).

Efendiler! Adalet reformlarının yerinde uygulanması, işlerin çabuklaştırılmasında ve yargıç görevinin değer ve saygınlığının artmasında hemen etkisini göstermiştir. Gerçi ülkede adlî ihtiyaçların sağlanması için, bütün kanunların yürürlüğe konması ve özellikle yeter miktarda yargıç ve ikinci derecedeki adlî memurların sağlanması uzunca bir zaman alacaktır. Ancak büyük kanunlar yürürlüğe konuncaya kadar, acil değişiklikler ile, genel hayatın bir an önce uygar temellere dayandırılması gerekmektedir. Bu konuyu Yüce Meclis özellikle göz önünde tutmalıdır.



Şunu da eklemeliyim ki, bu kez çeşitli devlet dairelerinden Yüce Meclis’e sunulan kanun tasarıları, genellikle ülke yönetiminin ivedilikle ihtiyaç duyduğu kanunlardır.



Saygıdeğer efendiler! Millet egemenliğini en gelişmiş biçimde ortaya çıkaran Cumhuriyete kadar ülkede öngörülmemiş olan bayındırlık işlerinin geçen dönemde verdiği sonuçlar, aynı yolda azimle ve durmaksızın yürünmesi konusunda özellikle kuvvet ve cesaret vermektedir. Demiryolu ve trenyolu ihtiyacı ülkenin bütün ihtiyaçlarının başında kendisini duyurmaktadır. Hayal ve teori peşinde koşmadan aldanmaksızın ülkenin kaynakları ve insan gücü ile işi sürdürmek kesin olarak gereklidir. (Alkışlar) Halkımızın ortak istek ve düşüncesinin de böyle olduğunu bizzat yakından öğrendim. Milletimizin medeniyet yolunda gelişmesi için bütün devlet dairelerinde öngördüğümüz maddî ve manevî bütün önlemler ancak tren ve demiryolları ile gerçek olumlu sonuçlarını verebilir. (Çok doğru sesleri).



Uygarlığın bugünkü araçlarını, bundan da öte, bugünkü düşüncelerini demiryolu dışında yayabilmek imkânsızdır. Demiryolu zenginlik ve uygarlık yoludur. Sayın üyeler, elde edilebilecek ve kullanılabilecek ve her araç ile ulaşımı çoğaltmak bütün girişimlerinizin üstünde, kesin amacımız olmalıdır. (Bravo sesleri)



Saygıdeğer arkadaşlar! Cumhuriyetin başkenti Ankara için, bu yıl da Yüce Meclis’in önlemlerine ihtiyaç olduğunu bildirmek gereğini duyuyorum.



Ankara’nın çağımıza uygun görüşme araçları ile donatılması ve şiddetle ihtiyaç duyulan bununla ilgili yapıların inşası acil ihiyaçlarımız arasındadır.



Hiç şüphe etmemelidir ki, Anadolu ortasında hızla kurulacak çağın modern Ankara’sı, yüzyıllarca ilgisizliğe uğramış Türk vatanı için başlı başına bir medeniyet merkezi, Türk Devleti için pek önemli bir dayanak olacaktır. (Alkışlar, bravo sesleri).



Efendiler, izninizle dış siyaset durumumuz konusunda bir özet vermek istiyorum. Geçen toplanma yılında, Lozan barış anlaşması yürürlüğe konulmuştur. Bu şekilde uzun savaş yıllarından sonra süregelmiş olan zor dönem ortadan kalkmış ve Türkiye Cumhuriyeti ile antlaşma imzalayan devletler arasındaki ilişkiler normal duruma girmiştir. Sonuca bağlanmamış meseleler, antlaşmanın öngördüğü doğal bir akışa bırakılmıştır. Musul ili için hak ve adalete uygun olarak kabul edileceğini umduğumuz kararı beklemekteyiz. İkinci olarak, statükonun korunmasında ortaya çıkan anlaşmazlığın Milletler Cemiyeti Meclis’inde geçici bir şekilde düzeltilmesi için başvuruda bulunulduğu haber alınmıştır.



Fransa Cumhuriyeti ile geçen yıl başlarında ortaya çıkmış olan sınır olayı acil olarak ortadan kaldırıldıktan sonra, iki cumhuriyet arasında yakın, açık ve dostça duygular sevindirici bir biçimde gelişmektedir. (alkışlar).



İtalya ile siyasî ve ekonomik ilişkilerimizin içtenlikle gelişme gösterdiğini sevinerek bildiririm.

Eski dostumuz Rusya Sovyet Cumhuriyetiyle ilişkilerimiz dostluk çerçevesinde her gün daha çok gelişmekte ve ilerlemektedir. (Şiddetli alkışlar)



Cumhuriyet hükümetimiz, Rusya Sovyet Cumhuriyeti ile gerçek ve iyi ilişkilerini geçmişte olduğu gibi, siyasal ilke saymaktadır. (Alkışlar)



Lehistan Cumhuriyeti ile ilişkilerimiz dostane bir şekilde gelişmektedir.

Saygıdeğer efendiler! Geçen yasama döneminde onaya arz edilmemiş olan yeni antlaşmalar, Yüce Meclis’e sunulacaktır. Yüce Meclis’in kabullerine sunulacak olan bu antlaşmalar ile, Türkiye Cumhuriyeti’nin, Amerika, İspanya, İsveç, Felemenk, Çekoslovakya devletleriyle resmî ilişkilerimizi yeni kurallara göre kurmuş olacağını bilgilerinize arz ederim. (brova sesleri).

İran ve Afgan ile ilişkilerimiz dostane olarak devam etmektedir.



Efendiler! Lozan Antlaşması’nın kesinlik kazandığı andan başlayarak Türkiye Cumhuriyeti, Milletler Cemiyeti ile resmen ilişki kurmuş oldu. Cumhuriyet, Milletler Cemiyeti’ne karşı güvenini belirtmiştir. Bu güvenin uygunluğunu, gözleyeceğimiz adil kararlarının sağlayacağını ümit etmekteyiz. Şüphe yok ki, tam bir Milletler Cemiyeti’nin amacı, milletler için güvenlik sağlayacak bir unsur olmaktır.



Sayın üyeler! Türk milleti yeni hayatında bütün ilerleme yollarına doğru büyük bir çaba ile ilerlemektedir. Düşünceleri karışıklıktan arınmış ve temizlenmiş olarak ülkeyi ve aileyi refaha kavuşturacak çalışma yönünde yürümek… işte milletin tek düşündüğü konu budur. (Bravo sesleri) Şimdiye kadar millete yol göstermiş olan Büyük Millet Meclisi’nin, halkın medeniyet ve gelişmeye olan şiddetli özlemi ve ihtiyacı konusunda uygun biçimde yol göstermesi önemli görevlerindendir. Her yılki çalışmalarının özeti, Türk tarihinde birer övünme sayfası oluşturan Büyük Millet Meclisi’nin yeni toplanma yılında, yenilikler ve yükselme yolunda ışık saçan eserlerle dolu olmasını dilerim.